تحلیلی از جایگاه قرآن‌شناسی اهل بیت در روایات کلینی

نویسنده

دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات اسلامی

چکیده

از مباحث مهم و ضروری در فرهنگ شیعه، شناخت موضع اهل بیت(ع) در معرفی قرآن و تفسیر و ذکر مصادیق آن و تأثیر آنان بر فرهنگ‌سازی مرتبط با قرآن در جامعه است. یکی از کتاب‌های مهم حدیثی شیعه که به موضع‌گیری‌های اهل بیت(ع) درباره قرآن پرداخته، کتاب کافی اثر ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی(م 329 ق) است. کلینی در اصول، روایاتی را به کتاب فضل القرآن اختصاص داده است. در این کتاب چهارده باب و صد و بیست و چهار روایت در موضوعات مختلف، گردآوری شده است. بر این تعداد، روایاتی افزوده می‌شود که از چند طریق، کلینی آن‌ها را نقل کرده یا در کتاب الدعاء، همین اصول را آورده، و یا به مناسبت‌های مختلف در ابواب و کتب دیگر، روایاتی در تفسیر قرآن از اهل بیت(ع) نقل کرده است. نکته مهم آنکه در بررسی روایات مربوط به قرآن در این کتاب، تنها نباید به کتاب فضل القرآن بسنده کرد و روایات هم محدود به این ابواب نیست، بلکه دایره احادیث قرآنی فراتر از کتاب اصول و کتاب یاد شده است. در فروع و روضه کافی نیز روایات بسیاری وجود دارد که به گونه‌ای در پیوند با مسائل و موضوعات فضیلتی و تفسیری است. از سوی دیگر، کتاب کافی از نخستین آثاری است که به لحاظ تاریخی، نشان از توجه و اهتمام به مسائل یاد شده دارد و متأسفانه درباره آن، نگاهی جامع و تحلیلی انجام نیافته است. در این تحقیق، هدف آن است که جایگاه مکتب قرآن‌شناسی اهل بیت و منزلت قرآن در نظر آنان، در پرتو این روایات که مشتمل بر جایگاه، ویژگی‌ها، تعلیم و اوصاف قرآن از منظر اهل بیت(ع) و سیره عملی آنان نسبت به قرآن و مسائل دیگر است، تحلیل و بررسی و قدر و منزلت این روایات بر اساس واقعیات موجود و آسیب‌های احتمالی نمایانده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Position of the Prophet’s Household in Introducing the Quran in the Traditions related by Kuleini

نویسنده [English]

  • Muhammad Ali Ayazi
چکیده [English]

One of the important and necessary discussions in the Shiite culture is knowing the position of the Household of the Prophet, peace be upon them, in introducing the Quran, its interpretation and its implications, and their effect on the formation of the culture concerning the Quran in the society. One of the important books of Shiite hadith (traditions) which concerns the stand of the Household of the Prophet, peace be upon them, to the Quran is al-Kafi by Abu Jafar Muhammad Ibn Yaqub al-Kuleini (d. AH 329). Kulein in his Usul al-Kafi gathers some traditions on the Excellence of the Quran in one of the volumes. This volume comprises fourteen chapters and includes 124 traditions on different subjects. Besides these traditions, Kuleini adds some other traditions which he relates in different ways. He also brings thesame principles in the volume of The Prayer, and on different occasions he relates some traditions on the interpretation of the holy Quran by the household of the Prophet, peace be upon them, in other chapters and volumes. It is important, however, to note that in the study of the traditions on the Quran in this book one should not be confined to the Excellence of the Quran and the traditions are not confined to these chapters rather the range of the traditions on the Quran are wider than the Book of Usul and the other mentioned book. In Furu and Rawdah in al-Kafi there are also many traditions which in a way are connected to the questions of subjects of superemcy and interpretation. On the other hand, al-Kafi is one of the first books which historically shows the interest in the mentioned questions and unfortunately no comprehensive and analytical study has been made. The aim of this research is to analyse and study the position of the school of Quranic studies of the people of the household and the position of the Quran in their view in the light of these traditions which indicate the position, qualities and teaching and attributes of the Quran from the viewpoint of the people of the household and their practical conduct in regard of the Quran and other issues, and the importance and position of these traditions on the basis of the realities that exist and the possible damages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Quran
  • the position of the of Quranic studies of the people of the household
  • Excellence of the Quran
  • directions of the Quranic traditions
  • knowing the damages of traditions
  • exclusiveness in interpretation