اعتبار‌سنجی حدیث «مُوتُوا قَبْلَ أنْ تَمُوتُوا»

نویسنده

دانشگاه شهید مدنی اذربایجان

چکیده

انتساب هر حدیثی به پیامبر2 مستلزم وجود سند برای آن حدیث است. در صورتی که هیچ سندی در متون روایی، برای آن حدیث یافت نشود، انتساب آن به پیامبر2 صحیح نیست. در علم الحدیث، روایاتی را که در هیچ‌یک از منابع کهن روایی فریقین یافت نشود، با عبارت «لا اصل له» یعنی روایات بی‌اساس یاد می‌کنند. عرفا و فلاسفه بدون توجه به این قاعدۀ مهم، انبوهی از روایات بی‌اساس را به پیامبر2 نسبت داده اند که پالایش این احادیث نیاز به تلاشی گسترده دارد. از جمله این احادیث بی‌اساس، عبارت «مُوتُوا قَبْلَ أنْ تَمُوتُوا» است که به‌عنوان حدیث نبوی توسط عرفا و فلاسفه در منابع متعدد عرفانی و فلسفی استفاده شده است. این عبارت در هیچ‌یک از منابع معتبر روایی شیعی و اهل سنّت نیامده است که عدم توجه محدّثان به این عبارت، حدیث بودن آن را خدشه‌دار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Authenticity of the Hadith "mūtū qabl an tamūtū"

نویسنده [English]

  • Sayfali Zahedifar
University of Shahid Madani Azarbaijan
چکیده [English]

Attributing any hadith to the Prophet (pbuh) requires the existence of Sanad for that hadith. If no Sanad is found in the tradition for that hadith, its attribution to the Prophet is not correct. In the science of hadith, traditions that are not found in any of the ancient sources and traditional collections of the two sects are referred to as "lā aṣl lah" which means baseless traditions. Mystics and philosophers, regardless of this important rule, have attributed a multitude of baseless traditions to the Prophet, that refining these hadiths requires a great deal of effort. One of these baseless traditions is the phrase "mūtū qabl an tamūtū" which has been used as a prophetic hadith by mystics and philosophers in various mystical and philosophical sources. This phrase has not been mentioned in any of the authentic sources of Shiite and Sunni tradition, and the lack of attention of the traditionists to this phrase makes it as a defective hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mystical Traditions
  • distortion
  • Takhrīj
  • voluntary death

مراجع

  1.  

    1. قرآن کریم.
    2. نهج‌البلاغه، ترجمه و شرح سیدعلی‌نقی فیض الاسلام، بی‌جا: انتشارات فیض الاسلام، 1371ش.
    3. آشتیانی، سید جلال‌الدین، شرح المبدأ و المعاد، قم: بوستان کتاب، 1380ش.
    4. آلوسی، محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، تحقیق محمد حسین العرب، بیروت: دارالفکر، ۱۴۱۷ق.
    5. ابن باغندی، محمد بن محمد، مسند عمر بن عبدالعزیز، مدینه: دارالمنهاج، 1430ق.
    6. ابن ترکه، علی بن محمد، چهارده رساله فارسی، تصحیح سید محمود طاهری، آیت اشراق، 1391ش.
    7. ابن درویش بن محمد الحوت، محمد، اسنی المطالب فی احادیث مختلفه المراتب، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1412ق.
    8. ابن الشجری، هبة الله بن علی، الامالی الشجریه، بیروت: دارالمعرفه، 1402ق.
    9. ابن‌عربی، محیی‌الدین، الفتوحات المکیه، به کوشش عثمان یحیی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1975م.
    10. ابن ماجه، ابو عبدالله محمد بن یزید، السنن لابن ماجه، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
    11. ابن میثم، میثم بن علی، شرح علی المائة کلمة لأمیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام، تصحیح میرجلال‌الدین الحسینی المحدث، بی‌تا.
    12. ابویعلی، مسند ابی یعلی الموصلی، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا بیروت: دارالکتاب العلمیه، 1418ق.
    13. اسفراینی، نور‌الدین عبد الرحمن، کاشف الاسرار، تحقیق هرمان لندلت، تهران: مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل، 1358ش.
    14. بقلی شیرازی، تقسیم الخواطر، تحقیق احمد فرید المزیدی، قاهره: دار الآفاق العربیه، 1428ق.
    15. بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین بن علی، السنن الکبری، تحقیق محمد بن القادر عطا، مکه: دارالبازف، 1414ق.
    16. ــــ ، شعب الایمان، تحقیق محمد السعید بسیونی زغلول، بیروت: دارالکتب العلمیة، 1410ق.
    17. تبریزی، شمس‌الدین محمد، مقالات شمس تبریزی، تصحیح و تعلیق محمدعلی موحد، تهران: مؤسسۀ انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف، 1356ش.
    18. ترمذی، حکیم، ختم الاولیاء، تحقیق عثمان یحیی، بیروت: مهد الآداب الشرقیه، 1422ق.
    19. ترمذی، برهان‌الدین حسین، معارف، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1377ش.
    20. حسن‌زاده آملی، حسن، سرح العیون فی شرح العیون، قم: مرکز انتشارت دفتر تبلیغات اسلامی، 1379ش.
    21. حقی برسوی، اسماعیل، روح البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
    22. خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغه، تصحیح سید ابراهیم میانجی، قم: دار الهجرة، بی‌تا.
    23. خوارزمی، کمال‌الدین حسین، ینبوع الأسرار فی نصائح الأبرار، به کوشش مهدی درخشان، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384ش.
    24. ــــــ ، شرح فصوص الحکم، به کوشش حسن حسن‌زاده آملی، قم: بوستان کتاب، 1387ش.
    25. الدیلمی، الحسن بن أبی الحسن، اعلام‌الدین فی صفات المؤمنین، قم: مؤسسه آل ‌البیت، 1408ق.
    26. رازی، نجم‌الدین، مرصاد العباد، به کوشش محمد امین ریاحی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1366ش.
    27. ــــ ، منارات السائرین الی حضرت الله و مقامات الطائرین، تحقیق عاصم ابراهیم، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1425ق.
    28. ربانی، محمدحسن، اصول و قواعد فقه الحدیث، قم: بوستان کتاب، 1383ش.
    29. سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، المقاصد الحسنه، بیروت: دار الکتاب العربی، 1405ق.
    30. سلطان ولد، بهاءالدین محمد بن جلال‌الدین، معارف، تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: انتشارات مولا، 1367ش.
    31. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، المبدأ والمعاد، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1380ش.
    32. طبرانی، سلیمان بن احمد، الاحادیث الطوال، تحقیق عطا مصطفی عبدالقادر، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1412ق.
    33. عجلونی، اسماعیل بن محمد، کشف الخفاء، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1405ق.
    34. عواد، بشار، المسند الجامع لأحادیث الکتب الستة و مؤلفات أصحابها الأخرى، السید أبو المعاطی النوری، بیروت: دارالجیل، 1413ق.
    35. غزالی، محمد، احیاء علوم‌الدین، بیروت: دارالهادی، 1412ق.
    36. فرغانی، سیف‌الدین سعید، مشارق الدراری، تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، تهران: انجمن فلسفه و عرفان اسلامی، 1398ق.
    37. القاری الهروی المکی، علی، المصنوع فی معرفة الحدیث الموضوع، تحقیق عبدالفتاح ابو غده، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1398ق.
    38. قضاعی، محمد بن سلامه، مسند شهاب قضاعی، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1366ق.
    39. قیصری رومی، محمد داود، شرح فصوص قیصری، تهران: علمی فرهنگی، 1375ش.
    40. الکبری، نجم‌الدین، فوائح الجمال و فواتح الجلال، تحقیق یوسف زیدان، قاهره: دار السعاد الصباح، 1426ق.
    41. الکرمی، مرعی، الفوائد الموضوعة فی الاحادیث الموضوعه، بی‌جا، بی‌تا.
    42. لالکائی، حسین منصور طبری شافعی، شرح اصول اعتقاد اهل السنة و الجماعة، تحقیق محمد عبدالسلام شاهین، بیروت: دارالکتاب العلمیه، بی‌تا.
    43. مازندرانی، صالح، شرح اصول الکافی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1421ق.
    44. متقی هندی، علاء‌الدین، کنز العمال فی سنن الاقوال والافعال، بیروت: مؤسسة الرسالة، 1409ق.
    45. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت: مؤسسه اعلمی، 1411ق.
    46. مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1363ش.
    47. مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، تهران- قم: دار الحدیث و سمت، 1386ش.
    48. معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران: انتشارات کویر، 1387ش .
    49. المنذری، عبدالعظیم بن عبدالقوی، الترغیب و الترهیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1388ق.
    50. مولوی، جلال‌الدین، فیه مافیه، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه، 1385ش.
    51. میبدی، احمد بن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، تصحیح علی‌اصغر حکمت، تهران: نشر امیرکبیر، 1393ش.
    52. نجدی، محمد، مسند عبد بن حمید، تحقیق صبحی البدری السامرائی، بیروت: مکتبة النهضة العربیه، ق1408.
    53. نسفی، عزیز، کشف الحقایق، به کوشش سید علی‌اصغر میرباقری‌فرد، تهران: انتشارات سخن، 1391ش.
    54. نصیری، علی، روش‌شناسی نقد احادیث، قم: مؤسسۀ معارف وحی و خرد، 1390ش.
    55. نفیسی، سعید، سرچشمۀ تصوف در ایران، تهران: انتشارات اساطیر،1385ش.
    56. نیشابوری، نظام‌الدین حسن بن محمد، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1416ق.
    57. الهمدانی، عین‌القضات، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، انتشارات دانشگاه تهران، 1341ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار