بررسی تطبیقی مبانی و روش‌های حدیث‌پژوهی جیمز رابسون و خوتیر ینبل

نویسنده

دانشگاه اراک

چکیده

حجم بسیار آثار حدیث‌پژوهی مستشرقان و تأثیرگذاری آن در عرصۀ‌ جهانی، ضرورت بررسی و تحلیل آرای آنان را می‌طلبد. بررسی پژوهش‌های حدیثی «جیمز رابسون» و «خوتیر ینبل»، با فاصلۀ زمانی حدود نیم قرن، با روش تحلیلی و توصیفی، حاکی از توسعۀ مطالعات حدیثی و تنوع در بهره‌گیری از روش‌های تاریخ‌گذاری روایات است. عدم اعتبار و اصالت احادیث، نگرش انتقادی به آثار رجالی و تلقی ناکارآمدی آن در نقد حدیث، رشد وارونۀ اسناد، نگرش به احادیث به‌مثابۀ گفتمان در حال تکوین، مبانی مشترک آنان و تقدم سند بر متن و مبنا قرار دادن برهان سکوت در ارزیابی احادیث، مهم‌ترین مبانی مختصّ ینبل است. پژوهش‌های رابسون به شیوۀ توصیفی و به گونۀ گزارش‌های شبهه‌برانگیز است، حال آنکه ینبل از روش علّی و با رویکرد نقد و تحلیل بهره گرفته و شیوۀ پژوهش‌های او «تحلیل درون‌متنی» است و واژه‌پردازی و بومی‌سازی اصطلاحات حدیثی از دیگر اختصاصات اوست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Foundations and Methods of Hadith Studies of James Robson and G.H.A. Juynboll

نویسنده [English]

  • Fatemeh Dastranj
University of Arak
چکیده [English]

The large volume of Orientalist' hadith studies works and their effect on the world, necessitates their assessment and analysis. The study of James Robson's and G.H.A. Juynboll's Hadīth researches, with a time interval about half a century, with a descriptive and analytical approach, reveals the development of Hadīth studies and the varied use of traditions' dating methods. The lack of validity and authenticity of the traditions, the critical attitude to the Rijāl works and its inadequacy in critique of the hadith, the reversed growth of the Isnad, the attitude to the hadiths as an developing discourse, their common foundations, and the primacy of the Isnad on the text and the basis of silence in evaluating the hadith are the most important foundations of Juynboll. Robson's research is descriptive and like misgiving reports, while Juynboll uses a causal method and an approach of criticism and analysis, and his research is “in-text analysis”, and word processing and localization of hadith terms are his other features.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hadith Studies
  • James Robson
  • G.H.A. Juynboll
  • Orientalists

مراجع

  1.  

    1. قرآن کریم.
    2. آقایی، سیدعلی، «تاریخ‌گذاری احادیث بر اساس روش تحلیل ترکیبی اسناد-متن، امکانات و محدودیت‌ها»، صحیفه مبین، شمارۀ 50، پاییز و زمستان 1390، ص103ـ142.
    3. ــــــ ، «تاریخ‌گذاری روایات بر مبنای تحلیل اسناد: نقد و بررسی روش‌شناسی خوتیر ینبل»، علوم حدیث، سال یازدهم، شمارۀ 3 (پیاپی 41)، پاییز ۱۳۸۵، ص145ـ168.
    4. ــــــ ، «پدیدۀ حلقۀ مشترکدر سندهای روایات: تبیین و تحلیل»، فصلنامۀ مطالعات تاریخ اسلام، سال دوم، شمارۀ 7، زمستان 1389، ص25ـ52.
    5. ــــــ ، «نخستین دایرةالمعارف در سنت حدیث‌پژوهی غربی، مروری بر دایرةالمعارف احادیث رسمی»، کتاب ماه دین، سال دوازدهم اردیبهشت 1388، شمارۀ 139، ص74ـ68.
    6. ابن حبان، کتاب المجروحین، تحقیق محمود ابراهیم زاید، مکه مکرمه: دارالباز، 1976م.
    7. ابن حجر عسقلانی، ابوالفضل احمد بن علی، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، چ۲، بیروت: دارالمعرفة.
    8. ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد بن حنبل، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
    9. ابن صلاح، عثمان، علوم‏ الحدیث مقدمة، به کوشش صلاح عویضه، بیروت: بی‌نا، 1416ق.
    10. ابن فارس، محمد بن زکریا، معجم مقائیس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، 1407ق.
    11. اسکندرلو، محمدجواد و مؤدب، سید رضا، «تحلیل و بررسی تدوین حدیث از نگاه جی. رابسون در دایرةالمعارف اسلام»، دو فصلنامه حدیث‌پژوهی، سال دوم، شمارۀ ۴، پاییز و زمستان 1389، ص۹۹ـ۱۱۲.
    12. پاکتچی، احمد، مدخل حدیث دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، 1392.
    13. حمزه، محمد، الحدیث النبوی و منزلته فی الفکر الاسلامی المعاصر، بیروت: المرکز الثقافی العربی، 2005م.
    14. خطیب بغدادی، تقیید العلم، تحقیق یوسف العش، بیروت: دار احیاء السنة النبویه، 1394ق.
    15. دارمی، عبدالله بن بهرام، سنن الدارمی، دمشق: مطبعة الاعتدال، 1349ق.
    16. راد، علی، مبانی کلامی امامیه در تفسیر قرآن، تهران: سخن، 1390.
    17. ــــ ، «گونه‌پژوهی پژوهش‌های فقه‌الحدیثی خاورشناسان»، حدیث حوزه، سال سوم، شمارۀ ۴، 1391، ص31ـ۴۹.
    18. رستم‌نژاد، مهدی و محمدجواد اسکندرلو، «نقد حدیث رابسون در دایرةالمعارف اسلام»، دو فصلنامه علمی‌ترویجی قرآن‌پژوهی خاورشناسان، سال نهم، شمارۀ 16، بهار و تابستان 1393، ص۶۷ـ۸۴.
    19. عقیقی، نجیب، المستشرقون، مصر: دارالمعارف، 1964م.
    20. عکیوی، عبدالکریم، نظریة الاعتبار فی العلوم الاسلامیه، بی‌جا: المعهد العالمی للفکر الاسلامی، 2008م.
    21. کریمی‌نیا، مرتضی، «حدیث‌پژوهی در غرب، مقدمه‌ای دربارۀ خاستگاه و نقل حدیث»، علوم حدیث، شمارۀ ٣٧ـ٣٨، 1384، ص۳ـ۳۱.
    22. مؤدب، سیدرضا، تاریخ حدیث، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1388.
    23. مسلم، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر، بی‌تا.
    24. معارف، مجید، «وحى و رسالت نبوى»، مقالات و بررسیها، شمارۀ 74، زمستان 1382، ص۴۱ـ۶۲.
    25. مهریزی، مهدی، «دانش‌های حدیثی؛ گذشته، حال، آینده»، مجلۀ علوم حدیث، شمارۀ 16، تابستان 1379، ص۲ـ۲۴.
    26. Ansari, Zafar Ishaq, "The Authenticity of Traditions: A Critique of Joseph Schacht’sArgument e silentio", Hamdard Islamicus, 1984.
    27. Jane Dammen, McAuliffe, Encyclopedia of Quran, Brill, Leiden, 2001.
    28. Robson, Jamse, Encyclopaedia of Islam, 2nd Edition, ed. B. Lewis et al., Leiden: Brill, 1986.
    29. Juynboll, G.H.A.,Muslim Tradition, Studies in Chronology, Provenance and Authorship of Early Ḥadīth, Cambridge: Cambridge University Press, 1983.
    30. ----------, (1993), “Nāfiʿ, the Mawlā of Ibn ʿUmar, and His Position in Muslim Ḥadīth Literature”,Der Islam, 70.
    31. ----------, Authenticity of the Tradition Literature: Discussions in Modern Egypt Leiden/Boston: Brill, 1967.
    32. ----------, (1994),“Early Islamic Society as Reflected in Its Use of Isnāds”, Le Muséon, 1994.
    33. ----------, "Rafʿ", Encyclopaedia of Islam, 2nd Edition, ed. B. Lewis et al.(Leiden: Brill, 1960-2003), VIII, 384
    34. ----------, "Some Isnād-Analytical Methods Illustrated on the Basis of Several Women Demeaning Sayings from Ḥadīth Literature", Al-Qanṭara, X, 1989.
    35. ----------, "Nāfiʿ, the Mawlā of Ibn ʿUmar, and His Position in Muslim Ḥadīth Literature", Der Islam, 70, 1993.
    36. ----------, "Early Islamic Society as Reflected in Its Use of Isnāds", Le Muséon, 107, 1994.
    37. ----------, "(Re)appraisal of Some Technical Terms in Ḥadīth Science", Islamic Law andSociety, 8, 2001.
    38. ----------, Encyclopedia of Canonical Ḥadīth, Leiden: Brill, 2007.
    39. Schacht, Joseph, "A Revaluation of Islamic Tradition", Journal of the Royal Asiatic Society, 1949, p. 156-165.
    40. ----------, The Origins of Muhammadan Jurisprudence, Oxford: Oxford University Press, 1950.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار