نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشیار و عضو هیأت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه حضرت معصومه سلام الله علیها، قم، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
مسئله آب وعطش درواقعه کربلاازجمله مسائلی‌است که سبب تحوّلی شگرف درشیوه عزاداری ونگرش شیعیان شده‌است. شهرت نبودآب درخیمه‌های امام‌حسین(ع)درشب وروزعاشورا، بسته‌شدن آب درروزهفتم‌محرّم بعنوان یک‌رخدادتاریخی درمیان مورخان وگزارش غُسل امام ویارانش درشب یاصبح عاشورادر کتب حدیثی ونیزحفرچاهی درکربلابه‌صورت اعجازگونه توسط امام، درکتب حدیثی وتاریخی،حاکی ازناهمگونی منقولات روایی و حدیثی درموضع آب‌وعطش درکربلاست. ازاین‌روی،پژوهش حاضربارویکردتوصیفی‌ـ تحلیلی،به‌واکاوی این مهم پرداخته ودرنهایت بدین نتیجه رسیده‌است که منابع متأخرامامیه بارویکردعاطفهگرایانه نگارش یافته وسخنانی مبنی بر«طلب آب»به‌امام‌حسین(ع)نسبت داده‌شده که باشأن معصوم هم‌خوانی نداردوبرخی از این روایات،ضمن تعارض بااخبارتاریخی،دارای رکاکت معنا ومعارض باسنت معصومان است.روایات مربوط به تشنگی خیمه امام محدودبه‌یک یادوروایت آن هم به‌صورت ضمنی‌است، لکن در دوره‌های صفویه و قاجار بیشتر پروبال گرفته وهرچه اززمان حادثه عاشورا فاصله گرفته می‌شود،برداشت عاطفه‌گرایانه ازعاشورابیشتر شده است.با توجه به‌روایات موجود ومعتبر،بدون تردیدتاصبح روزعاشورا،آب درخیمه‌هاوجودداشته،اما کشاکش وسنگینی نبرد،توان هررزمنده‌ای را گرفته و امام‌حسین(ع)در روز عاشورا با لبان تشنه به‌شهادت رسیده است. بستن شریعه‌ی فرات در هفتم محرّم، دلیل بر عدم وجود آب در خیمه‌ی امام نیست، اما اندک آب موجود در صبح عاشورا برای کودکان، اختصاص داده شده است. در روایات عاشورایی متقدم و معتبر، اخباری مبنی بر مظلومیتی با تصویر دوران قاجاری یافت نمی‌شود، گرچه مظلومیت امام، فراتر، سنگین‌تر و دردناک‌تر از منقولات عاطفه‌گرایانه است.
کلیدواژه‌ها [English]
)