گستره اثر چشم زخم از نگاه روایات فریقین

Document Type : Original Article

Author

The profissor Asistant of Islamic Philosophy and Kalam, Allameh Tabataba'i University Tehran Iran

Abstract

باور به چشم زخم از کهن ترین و شایع ترین باور ها در جهان است. این باور در میان مسلمانان نیز طرفداران بسیاری دارد. روایات مربوط به این باور از مهمترین عوامل گسترش این بارو است اما یکی از چالشهای این موضوع، دایره اثر چشم زخم است. عده‌ای چشم زخم را بسیار اثر گذار دانسته‌اند که لازم است پیوسته از آن بر حذر بود و برخی دیگر در عین باور به آن، احتمال ابتلا به آن را اندک می‌‌دانند و عملا در زندگی روزمره توجهی به آن ندارند. نوشتار حاضر با شیوه توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابشناختی می‌‌کوشد این موضوع را از نظر روایات شیعه و اهل سنت واکاوی کند. همه روایات شیعی درباره گستره وسیع اثر چشم زخم از منابع اهل سنت وارد شده است. اهل سنت هفت روایت گزارش کرده‌اند که دایره تاثیر چشم زخم را گسترده نشان می‌‌دهد از این میان تنها روایت ابن عباس که چشم زخم را فراتر از قدر می داند با سندی نقل شده که از نظر اهل سنت صحیح است هر چند مشخص نیست ابن عباس این روایت را مستقیما از پیامبر نقل کرده یا با واسطه. همه روایاتی که چشم زخم را مهمترین عامل مرگ و میر و اصلی ترین علت شکستها و ناکامی ها معرفی می‌‌کند ضعیف و غیر قابل اعتماد هستند و احتمال تاثیر پذیری آنها از فرهنگ زمانه وجود دارد.

Keywords