بررسی آسیب شناسانه تأثیر نسخه هایعبده و صبحی صالح بر ترجمه های معاصر نهج البلاغه

نویسنده

دانشگاه تهران(پردیس قم)

چکیده

نهج‌البلاغه که آیینه اندیشه قرآن ناطق و ناطق قرآن یعنی امیر مؤمنان علی  است، کتابی بس سترگ و پرمنزلت بوده که صورت انیق و سیرت عمیق آن موجبات تمایز این اثر را با دیگر آثار روایی رقم زده است. از بدو طلوع و ظهور این اثر اهتمام ویژه ای به استنساخ و استخراج معارف آن مبذول شد که از حیث زمانی می توان نسخه های متنی(تنها متن) و نسخه های شرحی( متن همراه با شرح) نهج-البلاغه را به سه دسته تقسیم کرد: 1. نسخه‌های متقدم 2. نسخه های متأخر 3. نسخه های معاصر. روشن است که معیار سنجش و اعتبار در بررسی های سندی نسخه های متنی و شرحی متقدم بوده، و نسخه های متأخر و معاصر نهج البلاغه برگرفته از نسخه های متقدم می باشند، اما نکته مهم در این میان، وجود اختلافات قابل ملاحظه ای است که میان نسخه های معاصر یعنی عبده و صبحی صالح و نسخه های متقدم و حتی متأخر به چشم می خورد. مهم تر آنکه به نظر می رسد متن غالب ترجمه های معاصر نهج البلاغه بر اساس نسخه های عبده و صبحی صالح سامان یافته و تحت تاثیر آن هاست. این مسئله خود اشکالات و اشتباهاتی را در حوزه متن، ترجمه و شرح نهج البلاغه در میان معاصرین فراهم کرده و شواهدی وجود دارد که عبارتی در نسخه های عبده و صبحی صالح و به تبع آن در بسیاری از آثار و ترجمه های فارسی معاصر راه یافته است، در حالی که آن عبارت در هیچ یک از نسخه‌های متقدم و حتی متأخر یا ذکر نشده و یا به شکل متفاوتی درج شده است. این مقاله به بررسی و تحلیل موارد پیش گفته و برخی از شواهد آن مذکور می پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Pathological Study of the Effect of Abdu and Subhi Salih on Contemporary Translation of Nahj al-Balagheh

نویسنده [English]

  • H Poor Rostami
چکیده [English]

Nahj al-Balagheh which is the mirror of the thought of the speaking Quran and the speaker of the Quran, namely Ali, the Commander of the Faithful, is a great and invaluable book, whose beautiful form and deep thoughts have distinguished it from other works. Since the conception and emergence of this work a special interest has been shown in editing it and extracting its knowledge. Chronologically the textual editions of Nahj al-Balagheh (text only) and its annotated editions (text along with commentary) can be divided into three groups: 1. Early editions, 2. Recent editions, and 3. Contemporary editions.
Evidently the base in the study of the rate and credibility of the sources is the early textual and annotated editions, since recent and contemporary editions of Nahj al-Balagheh are based on earlier editions. But it is important to note that remarkable differences exist among contemporary editions, namely those of Abdu and Subhi Salih, and early and even recent editions. More importantly, it seems the text of most translations of Nahj al-Balagheh is based on the editions of Abdu and Subhi Salih and are influenced by them. This issue has caused some problems and errors in the text, translation and explanation of Nahj al-Balagheh among the contemporaries and there is evidence that there are certain expressions in the editions of Abdu and Subhi Salih which in consequence are found in many other editions and Persian translations which in earlier and even recent editions are either not mentioned or mentioned differently. This article explores and analyses the mentioned cases and some evidence of that which is mentioned.

کلیدواژه‌ها [English]

  • editions of Nahj al-Balagheh
  • translation of Nahj al-Balagheh
  • Abdu’s Nahj al-Balagheh
  • Subhi Salih’s Nahj al-Balagheh
  • Pathology