گونه‌شناسی روایات تفسیری امام رضا(ع)

نویسندگان

دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

به استناد بسیاری از آیات و روایات، ائمه اطهار(ع) تنها کسانی هستند که پس از خدا و پیامبر(ص)، آگاهی کامل به معارف قرآن‌، و مراد و مقصود آیات آن دارند. ائمه(ع)، با توجه به نیاز بشر، به تفسیر و تبیین آیات قرآن کریم پرداخته‌اند. با عنایت به اهمیت و جایگاه ویژه روش‌شناسی در تفسیر قرآن کریم از یک سو، و کثرت روایات تفسیری اهل بیت(ع) از سوی دیگر، در این مقاله تنها روایات تفسیری امام رضا(ع) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. بر اساس این پژوهش، مهم‌ترین گونه‌های تفسیری روایات امام رضا(ع) عبارت است از: ذکر سبب نزول، بیان معنی مفردات، تبیین آیات از راه بیان مصداق و نیز قیدهای توضیحی آیات، تعیین مرجع ضمیر، توجه به نوع خطاب، تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر قرآن با سنت، تفسیر موضوعی، تأویل آیات متشابه، بیان بطون آیات، تبیین آیات الاحکام، ذکر جزئیات داستان‌های قرآن، استناد به آیات در روایات، بیان چرایی مطالب در آیات، توجه به پیام و اهداف تربیتی و هدایتی، زدودن شبهه و تصحیح بدفهمی نسبت به قرآن کریم و تبیین معارف اعتقادی و نیز ارائه برخی مباحث علوم قرآنی. از دیگر مباحث مطرح شده در این نوشتار، بیان برخی مبانی قرآن‌شناختی و تأکید بر وجود دو رویکرد روایی و کلامی در روایات تفسیری امام رضا(ع) است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Method of Allameh Seyyed Abdollah Shobbar on the Criticism of Receiving a Tradition and Its Content Validity

نویسندگان [English]

  • Abbas Mosallaiepour Yazdi
  • Mohsen Dimakar Garab
چکیده [English]

  Based on a great deal of verses and traditions, the purified Imams are the only persons who beside Allah and the Prophet have the most perfect and exact understanding of the knowledge of the Quran and the meanings of its verses. Due to the needs of humanity, the Imams explained and interpreted the verses of the holy Quran. Considering the significant role of typology in exegesis of the holy Quran from one hand, and the enormous number of exegetic traditions of the purified Imams on the other hand, I am obliged in this article to focus only on exegetic traditions of Imam Reza. On the basis of this research, the most important types of exegetic traditions of Imam Reza are as follows: Presenting the occasions of revelation, bringing the definition of the   Quran’s vocabulary, explaining verses through their referents and also additional explanation of verses, finding the pronoun referents, considering the types of address, interpreting the Quran by means of the Quran itself, interpreting the Quran by means of traditions of the Prophet, thematic   exegesis, interpretation of allegorical verses, mentioning the esoteric aspects of the verses, presenting verses of judgments, stating the details of the Quranic stories, making references to the verses in the traditions, stating the reasons of the content of verses, considering the educative and guiding messages and purposes, eliminating the doubt and clearing up the misconception concerning the holy Quran, and explaining the principles of belief and finally presenting some of the issues of Quranic sciences.Other presented issues are the principles of knowing the Quran and focusing on the two narrative and theological methods in exegetic traditions of Imam Reza.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Reza
  • exegesis of the Quran
  • Interpretation
  • exegetic method
  • exegetic traditions
  • transmitted exegeses