مقایسه دیدگاه‌های رجالی ابن غضائری و نجاشی

نویسنده

دانشگاه کاشان

چکیده

ابن غضائری و نجاشی از عالمان رجالی دوران متقدم به شمار می‌آیند که آرایشان در میان عالمان دوران متأخر تأثیر انکارناپذیری داشته است. ابن غضائری به دیدگاه‌های رجالی محدثان قم به‌ویژه در عرصه جرح و تضعیف راویان به نوعی وابسته بوده و تحقیق و بررسی انگاره‌های رجالی‌شان از وجود نوعی همگرایی بین آنان حکایت دارد. این نکته به‌ویژه از رهگذر توصیف و معرفی راویان در کتاب الرجال او به دست می‌آید. از سوی دیگر، همکاری نجاشی با ابن غضائری و بهره‌گیری هر دو از مشایخ و محدثانی مانند حسین بن عبیدالله غضائری، پدر ابن غضائری، بیانگر وجود دیدگاه مشترک در سیره رجالی آن دو است. افزون بر وجوه دیدگاه مشترک در موارد نسبتاً قابل توجه، به طور خاص می‌توان از تأثیرپذیری نجاشی از ابن غضائری نیز سخن به میان آورد. مقایسه دیدگاه‌های این دو عالم رجالی بر اساس دو اثر ماندگار آن‌ها، مشی اجتهادی و نه حس و مشاهده را در تبیین جنبه‌های رجالی راویان نشان می‌دهد. در کنار این دیدگاه‌های مشترک، همچون آرای محققانه، مخالفت با برخی اقوال محدثان قم، تفاوت بین ثقه بودن راوی و حدیث آن‌ها، استناد به نظریه مشهور اصحاب در جرح و تعدیل راویان، از جمله مشترکات به شمار می‌آید. البته نمونه‌هایی روشن از تمایزات و تفاوت‌ها در آرای رجالی ابن غضائری و نجاشی قابل توجه است، مثل غلظت و سختگیری ابن غضائری در ابراز رأی رجالی‌ـ که تحت تأثیر باورهای رجالی محدثان قم شکل گرفته است‌ـ در مقایسه با آرای معتدل‌تر نجاشی حتی در جرح راویان.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative Study of Rijāli Views of Ibn al-Ghazāeri and al-Najjāshi

نویسنده [English]

  • Mohsen Qāsempur
چکیده [English]

Ibn al-Ghazāeri and al-Najāshi are assumed to be rijāl scholars of early era whose thoughts have undoubtedly affect on rijāl scholars of late era. Ibn al-Ghazāeri was dependent to rijāli views of Qom’s Hadith narrators. Analyzing their rijāli perspectives indicates a sort of similarities between them. This point results from especially describing and introducing narrators in his Kitāb al-rijāl. Meantime, cooperation of al-Najjāshi and Ibn al-Ghazāeri and their use of narrators such as Hossein Ibn Obeidallāh al-Ghazāeri, the father of Ibn al-Ghazāeri, illustrates that they have similar views in terms of their rijali method and manner. Beside their identical views about substantial issues, we can point to the influence of Ibn al-Ghazāeri on al-Najashi. Comparing these two rijāli scholars on the basis of their significant works shows their approach to Ijtihād rather than their reliance on observation when stating rijali aspects of narrators.
In addition to their matching viewpoints such as their scholarly views, opposition with some Qomi narrators, the difference between validity of narrator and their Hadith, al-Najāshi and Ibn al-Ghazāeri are similar in their citation of famous theory of jarh and ta'dil (disparagement and crediting of narrators of Hadith). There also found to be some differences between these two scholars’ ideas. Obvious instances of these differences can be found in their opposing rijāli views. For example, Ibn al-Ghazāeri is strict in expression of rijāli views which is formed on Qomi narrators’ rijāli views, while al-Najjāshi is more moderate even in disparagement of narrators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn al-Ghazāeri
  • al-Najāshi
  • Rijāli View
  • Jarh and Ta'dil
  • Hadith
  • narrators