اعتبارسنجی و روش‌شناسی اولین مستدرک نهج البلاغه

نویسندگان

چکیده

بدون تردید، نهج البلاغه پس از قرآن کریم، گرانقدرترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام است که از همان قرن چهارم تاکنون در دوره‌های مختلف اسلامی، مورد توجه شیفتگان به آن قرار گرفته است. تکمله‌نویسی یا مستدرک‌نویسی نیز از جمله تلاش‌هایی بود که نسبت به این کتاب، در دوره‌های مختلف صورت پذیرفته است. اگرچه نمونه‌هایی این نوع آثار قدمت دیرینی را دنبال می‌کند، عنوان مستدرک نهج البلاغه را برای اولین بار، شیخ‌هادی بن عباس کاشف الغطا در کتابی تحت عنوان مستدرک نهج البلاغه؛ مجموع مختار من کلام مولانا امیرالمؤمنین علی(ع) مروی فی غیر النهج، جار علی منواله، مرتب علی ابواب الثلاثه و ضمیمه: مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه، در یک مجلد تدوین و منتشر کرد. وی در این اثر کوشیده است تا از کیان نهج البلاغه در مقابل شبهات عصر خویش مبنی بر عدم صحت انتساب آن به امام علی(ع) و گردآورندۀ آن یعنی سیدرضی دفاع کند. مؤلف درصدد اثبات این حقیقت است که قبل از سید رضی نیز می‌توان ردپای نهج البلاغه را حتی با سند کامل در این آثار پی‌جویی کرد و این بهترین و محکم‌ترین دلیل برای نفی عقیدۀ عدم صحت انتساب نهج البلاغه به حضرت امیر(ع) است. جستار پیش‌ رو سعی نموده پدیدۀ مستدرک‌نویسی را بازخوانی کند تا از رهیافت آن به سنجشی از کتاب مستدرک نهج البلاغه کاشف الغطا دست یابد و در ادامه، با تمرکز در روش‌شناسی اثر، مزیت‌های آن از جمله «دقت‌های فقه الحدیثی»، «گونه‌های استناد و ارجاع» و «تأملی در منابع و ماخذ»، کتاب مستدرک نهج البلاغه را مورد کاوش قرار دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reliability and Methodology of the First Supplement to Nahj al-Balāgheh

نویسندگان [English]

  • Muhsen Qāsempur
  • Mortazā Salmān Nejād
چکیده [English]

There is no doubt that Nahj al-Balāgheh, after the holy Quran, is the greatest and most valuable source of the cultural legacy of Islam and has been the focus of the attention of its lovers since the fourth century AH and throughout the different periods of the history of Islam. Writing supplements to this work has been one of the main interests of the scholars in different ages. Although some such works are very old, but the title supplement to Nahj al-Balāgheh was used by Sheikh Hādi Ibn Abbās Kāshif al-Ghitā for the first time in his book The Supplement of Nahj al-Balāgheh: A Collection of the Speeches of Our Master and Commander of the Faithful Ali, peace be upon him Related in other than Nahj al-Balāgheh and Similar to It, which Are Ordered in Three Sections and it supplement The Documents of Nahj al-Balagheh and Rejecting the Objections Made to It, which were written and published in one volume. In this work he has endeavored to defend Nahj al-Balāgheh against the objections of his age which suggest the inaccuracy of attributing it to Imam Ali, peace be upon him, and its compiler Sayyid Razi. This article is an attempt first to analyze the act of writing supplements to find a way through that to evaluating The Supplement of Nahj al-Balāgheh by Kāshif al-Ghitā. Second, by concentrating on the methodology of that work the researcher tries to discuss the merits of the work, such as “care given to understanding hadith,” “kinds of documentation and citation,” and “study of the sources and references” of The Supplement of Nahj al-Balāgheh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nahj al-Balāgheh
  • supplements
  • Hādi Ibn Abbās Kāhif al-Ghitā
  • understanding hadith
  • kinds of documentation and citation