فراوانی محدثان آسیای میانه و پیوند آن با علم رجال

نویسندگان

چکیده

سرزمین دیرپا و گستردۀ آسیای میانه، دیری نپایید که به دست سپاهیان مسلمان گشوده و اسلام، باور مردم آن سامان شد. این گام نهادنِ آن آیین جدید در آنجا، تنها یک رخداد نظامی نبود؛ باورمندان آسیای میانه به دین اسلام، چونان دیگر مسلمانان در دیگر سرزمین‌ها، کوشیدند بهرۀ شایستۀ خود را هم در برخورداری از آموزه‌های این دین و هم در پراکندن آن آموزه‌ها و حامل‌های آن- قرآن و حدیث- بیابند و بازتاب دهند. همین جاست که با تکیه بر گزارش‌های سمعانی، محدث پرکار و خستگی‌ناپذیر اهل سنت در کتاب نامدارش، الانساب، به پدیدۀ شگفتی‌آورِ فراوانی محدثان آسیای میانه برمی‌خوریم. ناگفته پیداست چنین پدیده‌ای، رخدادی ساده و ریشه‌دار در یک عامل تک‌بعدی و برخاسته از بستری دور از پیچیدگی و ساده‌انگارانه نبوده و زمینه‌ای چندگانه و چندگونه داشته است. ما در این نوشته می‌کوشیم پدیدۀ فراوانی محدثان آسیای میانه را از منظر کندوکاوهای علم رجال و دوربودن جغرافیایی مردم آن سامان از شهرهای پیشوایان علم حدیث که به کار نقد و پالایش- جرح و تعدیل- راویان می‌پرداختند، بررسی کنیم و نشان دهیم ناشناخته ماندن محدثان آسیای میانه و در امان بودنشان از تیغ علم رجال که بر خوش‌چهره ماندنشان نزد تودۀ مسلمانان این سرزمین و رواج روایاتشان در هر کوی و برزن و مسجد و محراب و منبر می‌انجامید، یکی از خاستگاه‌های آن فراوانی پیش‌گفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Large Number of the Scholars of Hadith in Central Asia and Its Relation with the Science of the Transmitters of Hadith

نویسندگان [English]

  • Parviz Rastegār
  • Zeynab Qasri
چکیده [English]

The ancient and vast land of central Asia was conquered soon by Muslims and Islam became the creed of the people of that region. The settlement of this religion in that land was not only a military event. The people of Central Asia who professed Islam, like other Muslims in other lands, had their part to play in benefitting from the teachings of Islam and also in spreading those teachings and their carriers, i.e. the holy Quran and hadith, to other people and in other places. From the reports given by Sam’ani, the indefatigable Sunni scholar of hadith, in his book Al-Ansab, we come to learn about the unbelievable number of the scholars of hadith in the Central Asia. No doubt that this phenomenon was not a simple event rooted in a one-sided element and rising from a shallow ground, but rather it had its roots in a deep and fertile ground. This research is an attempt to study the huge number of the scholars of hadith in Central Asia from the perspective of the science of the transmitters of hadith knowing the geographical distance of the people of that land from the centers of the leading scholars in the science of the hadith who were engaged in the critique of the narrators of hadith. The researchers try to show that one of the reasons of the high number of the scholars of hadith in Central Asia is that they remained unknown to and safe from the sword of the science of the transmitters of hadith, which contributed to their good name among the Muslims of that land and the acceptance of their narrations by people in every region and mosque.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Central Asia
  • wounding and authentication
  • Samani
  • Al-Ansab
  • Muslim conquers