شیوه های مختلف استخاره در فرهنگ اسلامی

نویسنده

چکیده

از مناسک رایج و پرکاربرد جامعۀ اسلامی، استخاره کردن است؛ رفتاری با شیوه های متنوع که پیشینه ای کهن در فرهنگ اسلامی دارد. عمدۀ شیوه های متنوع این منسک ، مأثور و برخی نیز غیرمأثورند. به تبع، هریک نیز خاستگاهی دارند و خود نیز در طول زمان، دچار تحولات و تغییراتی شده اند. تنوع شیوه های استخاره و آداب همراه آن به قدری است که یافتن وجه جامعی میان این اشکال مختلف و بازشناسی ماهیت استخاره را بر پایۀ آن مؤلفه های مشترک دشوار می کند . از آن عرضه شده اند؛ روایاتی که  سو، عمدۀ شیوه های استخاره در قالب روایاتی منسوب به معصومین معمولاً با روش های کهن علوم حدیث نمی توان آن ها را تاریخ گزاری کرد. بر این پایه، بناست که مطالعۀ پیش رو با شناخت شیوه های مختلف منسک، ارزیابی شواهد بازمانده دربارۀ هر ش یوه و نمودن معیارهایی برای دسته بندی این شیوه ها، به فرضیه ای برای تاریخ استخاره و تحول و تکامل آن در طول تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دست یابیم. بر پایۀ چنین فرضیه ای خواهیم توانست روایات پرشمار استخاره را تاریخ گزاری کنیم. به نظر می رسد اشکال مختلف استخاره در دوره ای طولانی از زمان، از ساده ترین شکل آن که دعایی ساده برای حاجت خواهی است، به رفتاری پیچیده، با کاربرد فناوری ها و ابزارهای گوناگون تبدیل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Different Ways of Consulting Allah (Istekhāreh) in Islamic Culture

چکیده [English]

One of the widely spread and frequently practiced rituals in the Islamic society is consulting Allah or asking favour, a varied behavior in different forms with a long history in Islamic culture. The main forms of this ritual are transmitted but some of them are not. Accordingly, each of them has an origin and in the passage of time has changed. The variety of the forms of consulting Allah and their associated manner is so high that it is difficult to identify their common elements or find out the true nature of consulting Allah by referring to their shared constituents. Therefore, the main kinds of consulting Allah are presented in the form of narrations attributed to the Immaculate, peace be upon them, narrations which cannot be dated historically by the old method of the science of hadith. The present research by knowing the different forms of the ritual and evaluating the extant evidences of each form and defining criteria for classifying these forms has concluded a theory for the history of consulting Allah and its development throughout the history of Islamic culture and civilization. On the basis of this theory we will be able to determine the history of many narrations on consulting Allah. It seems that the different forms of consulting Allah in along period of time has developed from its simplest form, i.e.a simple prayer to request something to a complex behavior using different skills and various instruments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • asking favour
  • testimony
  • history of Islamic rituals
  • history of praying
  • psychology of religion
  • determining the history of narrations