احادیث نبوی و کارکردهای آن در نهج‌البلاغه

نویسنده

چکیده

هر متن ادبی، برآمده از ساختار متن قبلی و برآیند تعامل و وابستگی در دو ساحت ساختاری و معنایی و معرّقی از نقل‌قول‌ها به شمار می‌رود، نهج‌البلاغه به اعتبار یک متن، حاوی بینامتنی قرآنی، احادیث نبوی و اشعار عرب است. ازآنجاکه بینامتنی به سه گونۀ اجترار،‌ امتصاص و حوار تقسیم می‌شود، برای پاسخ به این پرسش که بینامتنی احادیث نبوی در نهج‌البلاغه از کدام نوع است، در این مقاله ابتدا کلام رسول خدا2 و یادکردهای سیرۀ او از نهج‌البلاغه استخراج شده و نوع بینامتنی آن‌ها مشخص شده است و سپس کارکردهای احادیث رسول خدا2 مورد بررسی قرار گرفته است‌. آنجا که حضرت همگان را با بیان «وَاسْتَنُّوا بِسنتهِ فَإِنَّهَا أَهْدَی السُّنَن‏» به پیروی از سنت رسول خدا2 دعوت می‌کنند، کارکرد‌ ترویجی ظهور می‌کند؛ و زمانی که فرمان پیامبر 2 در جملۀ «غَیرُوا الشَّیبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا بِالْیهُودِ» را تابع اوضاع ویژۀ دوران پیامبر2 معرفی می‌‌کند، ما را به اسباب الحدیث برای فهم احادیث توجه می‌‌دهد؛ و آنگاه که برای فهم فتنه در آیۀ اول سورۀ عنکبوت به کلام پیامبر2 اسناد می‌کند، ما را به کارکرد تفسیری رهنمون می‌کند و رجم زانی توسط رسول خدا2 و سپس نماز خواندن بر جسد او را پایۀ احتجاج خود در برابر خوارج قرار می‌دهد تا کار کرد احتجاجی روایت را نشان دهد. بدین‌ترتیب نگارنده نشان داده است آوردن سخن و سیرۀ رسول خدا2 در نهج‌البلاغه، کارکردهای‌ترویجی‌، فقه‌الحدیثی‌،‌ تفسیری‌، جدلی و استدلالی و اقناعی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Prophetic Hadiths and its Function in Nahj al-Balagheh

چکیده [English]

Every literary text, arise from the previous text and outcome of the interaction and dependencies between structural and semantic aspects and collection of quotes. Nahj al-Balagheh as a text, contains Quranic intertextuality, the Prophetic hadiths and Arab poetry. Since intertextuality  divided  to three types; quotation, plagiarism, allusion. in this paper, for answering the question about kind of intertextuality of the Prophet's hadiths in Nahj al-Balagheh, we elicit words of the Prophet and citations of his practices from Nahj al-Balagheh and marked the type of its intertextuality then survey function of the Prophet's hadiths. When Ali (pbuh) invited everyone to follow the Prophet's practices with "واستنوا بسنته فإنها أهدی السنن" we see propagative function and when he related the Prophetic command, " غیروا الشیب و لا تشبهه بالیهود" to especial situation of the Prophet, leaded us to pay attention to occasions hadith in understanding of it. When he cites the words of the Prophet for understanding of dissension in first verse of sūra al-ankabut (spider sūra); leaded us interpretational function. Ali argued with the Kharijites by referring to hadith of adulterer stoned to death by the Prophet and then pray over his body, to show argument function of hadith. So, author shows that the Prophet's hadith and practice in Nahj albalagha have propagative; hadith understanding; interpretational; argument and persuasive function.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ali (pbuh)
  • the Prophet (pbuh)
  • Nahj al-balaghah
  • intertextual relations
  • Prophetic Hadith
  • Function