عوامل اختلاف در گزارش‌های رجال کشّی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه کوثر بجنورد

2 دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

اختیار معرفه الرجال معروف به رجال کشّی از جمله اصول رجالی متقدم امامی است که فراگیر روایات و گزارش‌های رجالی دربارۀ راویان غالباً شیعی است. یکی از ویژگی‌های این کتاب، وجود روایات مختلف و متعارض دربارۀ برخی از راویان است. در این مقاله بر آنیم تا به‌شیوۀ توصیفی تحلیلی، علل و عوامل وجود اختلاف در گزارش‌های رجال کشّی و به‌تبع آن، عوامل شکل‌گیری روایات متعارض مدح و ذم دربارۀ برخی راویان را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. تقیه، تاریخ‌مندی برخی روایات، جعل و تحریف روایت، بدفهمی و سوءبرداشت سخنان و اندیشه‌های راوی، بدفهمی سخنان امام دربارۀ راوی، خطای مؤلف در تشخیص روایت مربوط به راوی، اختلاف اصحاب امامانk در حوزه‌های مختلف علمی و اختلاف دیدگاه مشایخ رجالی در توصیف راویان از مهم‌ترین عوامل پیدایش بروز اختلاف در روایات و گزارش‌های رجال کشّی است. در این ‌بین، عامل اصلی و مهم بسیاری از روایات متعارض رجال کشّی پدیدۀ جعل و تحریف احادیث است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Causes of Contradiction in Report of Kashī’s Rijal

نویسندگان [English]

  • Rahima Shamshiri 1
  • Mehdi Jalali 2
1 University of Kosar Bojnord.
2 University of Ferdowsi Mashhad
چکیده [English]

"Ikhtiyār ma'rfat al-Rijāl" known as Kashī’s Rijal is one of the early works of the imami rijāl, which includes the rijāli traditions and reports about the transmitters, who are mostly Shiites. One of the features of this book is the existence of different and conflicting traditions about some transmitters. In this article, we intend to study the descriptive-analytical method, the causes and factors of the contradiction in the reports of the rijāls, and consequently, the factors of the formation of conflicting traditions of praise and guilt about some transmitters. Taqiyyah, the historicity of some traditions, fabricating of the traditions, misunderstanding of the transmitter's words and thoughts, misunderstanding of the Imam's words about the transmitter, the author's error in recognizing the tradition related to the transmitter, differences between Imam's companions in different scientific fields and differences in the views of the rijali scholars in describing the transmitters are the most important factors in the emergence of discrepancies in the traditions and reports of Kashī’s Rijal. In the meantime, the main and important factor of many conflicting traditions is the phenomenon of forgery and distortion of hadiths

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kashī’s Rijal
  • Difference of Traditions
  • Conflicting Traditions
  • Reports of Rijāl
  1.  

    1. ابن‌بابویه، محمد بن علی، الامالی، چ۶، تهران: کتابچی، 1376ش.
    2. ـــــــ ، التوحید، چ۱، قم: جامعۀ مدرسین، 1398ق.
    3. ـــــــ ، علل الشرایع، قم: کتاب‌فروشی داورى، 1385ش.
    4. ـــــــ ، عیون اخبار الرضاR، تحقیق مهدى‏ لاجوردى، تهران: نشر جهان‏، 1378ش.
    5. ـــــــ ، کما‌‌ل‌الدین و تمام النعمة، چ۲، تهران: اسلامیه، 1395ق.
    6. ـــــــ ، معانی الاخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین، 1403ق.
    7. ابن داوود حلی‌، حسن بن علی‌، رجال‏ ابن‏ داود، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1383ق.
    8. ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، چ۱، قم: دار الحدیث، 1422ق.
    9. استرآبادی، میرزا محمد بن علی، منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال، قم: مؤسسۀ آل البیتk لاحیاء التراث، 1422ق.
    10. اشعری، علی بن اسماعیل، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، تصحیح هلموت ریتر، بیروت: دار النشر فرانز شتاینر، بی‌تا.
    11. بهبهانی، محمدباقر بن محمد اکمل، تعلیقة على منهج المقال، قم: مؤسسۀ تحقیقات و نشر معارف اهل‌ البیتk، بی‌تا.
    12. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، چ۱، قم: مؤسسة آل البیتk، 1413ق.
    13. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم‏: مرکز نشر آثار شیعه، 1410ق.
    14. شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، چ۱، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1422ق.
    15. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد2، چ۲، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی، 1404ق.
    16. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال معروف برجال الکشّی، چ۱، مشهد: مؤسسۀ نشر دانشگاه مشهد، 1409ق.
    17. ـــــ ، الرجال، نجف‏: انتشارات حیدریه، 1381ق.
    18. ـــــ ، فهرست، نجف: مطبعۀ حیدریه، 1381ق.
    19. ـــــ ، الغیبة، تحقیق عبادالله طهرانی، علی احمد ناصح، چ۱، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیة، 1411ق.
    20. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشى، تحقیق سید ‌هاشم رسولى محلاتى، تهران: المطبعة العلمیه، 1380ق.
    21. فیض کاشانی، محمدمحسن، الوافی، چ۱، اصفهان: کتابخانه امام امیرالمؤمنین علىR، 1406ق.
    22. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چ۴، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
    23. مامقانی، محیی‌الدین، تحقیق و استدراک بر تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: مؤسسة آل البیتk لاحیاء التراث، 1423ق.
    24. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث العربی‏، 1403ق.
    25. مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چ۲، قم: مؤسسۀ فرهنگى اسلامى کوشانبور، 1406ق.
    26. مسعودی، على بن حسین‏، اثبات الوصیة للامام علی بن ابیطالبR، چ۳، قم: انصاریان، 1426ق.
    27. میرداماد استرآبادی، محمدباقر، التعلیقة علی اختیار معرفة الرجال، قم: مؤسسة آل البیتk، 1363ش.
    28. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم‏: انتشارات جامعه مدرسین، 1407ق.
    29. نوبختی، احمد بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دار الاضواء، بی‌تا.