نقد و بررسی قراین اعتباربخش در نظام ارزش‌گذاری حدیث از منظر شیخ حر عاملی با تکیه بر فوائد وسائل الشیعه

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

نظام حدیث‌پژوهی شیعه در دورۀ معاصر نیازمند بازشناسی و بازسازی نشانه‌هایی است که با آن بتوان میراث برجای‌مانده از دورۀ معصومینk را با سازوکاری روشن‌تر و واقعی‌تر به‌عنوان منبعی معتبر مورد استفاده قرار داد. این امر مستلزم شناسایی دقیق روش‌های متداول و معمول نزد عالمان و محدثان شناخته‌شدۀ پیشین است. یکی از حدیث‌پژوهانی که آثارش از زمان نگارش مورد توجه فقها و اندیشمندان علوم اسلامی قرار گرفته، شیخ حر عاملی است. وی تلاش می‌کرد تا با بازشناسی و بازسازی قراین اعتبار در نظام حدیث‌پژوهی متقدمان و تقویت آن‌ها دیدگاه اخباریان را رونق داده و دایرۀ صحت را توسعه ببخشد. به نظر می‌رسد بر اساس واقعیت‌های تاریخ تطور اعتبارسنجی، آرای شیخ حر عاملی بتواند برخی از نقاط مبهم این نظام را رفع و آن را بهبود ببخشد. مهم‌ترین آرای او پیرامون اعتبارسنجی و ارزش‌گذاری حدیث در خاتمۀ کتاب وسائل الشیعه با عنوان «فوائد» نمود یافته است. بازخوانی این قراین در بازیابی نظام متقدمین امری راهگشاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Critique and Validation of Credible Evidence in the Hadith Evaluation System, From the Viewpoint of Sheikh Ḥurr 'Amilī; Relying on the chapter of Fawā'id in Wasā'il al-Shi'ah

نویسندگان [English]

  • Hamid Bagheri
  • Seyyed Maziar Hosseini
University of Tehran
چکیده [English]

The Shiite hadith-study system in the contemporary period needs to recognize and reconstruct signs with which the legacy of the Imams (as) can be used as a credible source with a clearer and more realistic mechanism. This requires accurate identification of the common methods of previous well-known scholars and traditionists. Sheikh Ḥurr 'Amilī is one of the hadith scholars whose works have been considered by jurists and thinkers of Islamic sciences since its writing. He tried to promote the view of the Akhbaris by recognizing and reconstructing the evidence of validity in the system of advancers hadith research and strengthening them and tried to expand the circle of accuracy. It seems based on facts of the history of validation evolution, the views of Sheikh Ḥurr 'Amilī can remove some of the ambiguities of this system and improve it. His most important views on the validation and evaluation of hadith are expressed at the end of the book "Wasā'il al-Shi'ah" entitled "Fawā'id" (The Benefits). Re-reading these evidences is a way forward in recovering the system of the ancient scholars.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sheikh Ḥurr 'Amilī
  • Basis of Hadith validation
  • Wasā'il al-Shi'ah
  • Imami jurists
  1.  

    1. قرآن کریم.
    2. ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، به‌کوشش علی‌اکبر غفارى، چ۲، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم‏، 1413ق.
    3. استرآبادی، محمدامین، الفوائد المدنیه، به‌کوشش رحمتی اراکی، چ۴، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1436ق.
    4. اسلامی، رضا، قواعد کلى استنباط، چ۵، قم: بوستان کتاب، 1387ش.
    5. حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، مؤسسة آل البیتk، چ۱، قم: مؤسسه آل البیتk، 1409ق.
    6. ـــــــ ، الفوائد الطوسیة، قم: المطبعة العلمیة.
    7. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم: مرکز نشر الثقافة الاسلامیة، 1372ش.
    8. داوری، مسلم، اصول علم الرجال بین النظریة والتطبیق، محمدعلی معلم، بی‌جا: نمونه، 1416ق.
    9. ربانی، محمد حسن، بررسی نظریات رجالی امام خمینی، قم: بوستان کتاب، 1384ش.
    10. سبحانی، جعفر، کلیات فی علم الرجال، چ۱۱، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1435ق.
    11. سند، محمد، بحوث فی مبانی علم الرجال، به‌کوشش محمدصالح تبریزی، چ۲، قم: مدین، 1429ق.
    12. صرامی، سیف‌الله، مبانی حجیت‌آرای رجالی، چ۵، قم: سازمان چاپ و نشر دار الحدیث، 1394ش.
    13. طوسى، محمد بن حسن‏، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، خرسان، چ۱، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1390ق‏.
    14. عمادی حائری، محمد، بازسازی متون کهن حدیث شیعه، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1388ش.
    15. فقهی‌زاده، عبدالهادی، درآمدی بر علم رجال، چ۴، تهران: امیرکبیر، 1393ش
    16. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، علی‌اکبرغفاری و محمد آخوندی، چ۴، تهران: دار الکتب الاسلامیة، 1407ق.
    17. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، محمدرضا مامقانی، قم: موسسة آل البیتk لاحیاء التراث، 1389ش.
    18. نجاشی، احمد بن علی، رجال، چ۶، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، 1365ش.