تدوین سیاسی حدیث

نویسنده

دانشگاه حضرت معصومه

چکیده

مقالۀ پیش رو در مقام پاسخ به این پرسش است که آیا نویسندگان متون اولیۀ حدیث تحت‌تأثیر سیاست حاکمان جور، اقدام به تدوین سیاسی حدیث نموده‌اند؟ در نتیجۀ این پژوهش، با روش تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای و روش اندیشه‌ورزی تحلیلی و استنباطی روشن می‌شود که سیاست در پاره‌ای موارد هم در استخدام نویسندگان حدیث و هم در تدوین حدیث، تأثیر مستقیم داشته است؛ به‌گونه‌ای که تدوین سیاسی حدیث نیز رخ داده است. با بررسی احادیث سیاسی تدوین‌شده، می‌توان «همسویی مضمون روایات با سیاست حاکمان جور» را در بسیاری از موارد، قرینه‌ای بر عدم صحت آن روایات دانست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Collection of Hadith

نویسنده [English]

  • Alireza Rostami harani
University of Hazrat-e Masoumeh
چکیده [English]

the present article tries to answer to the question whether the authors of the primary texts of hadith influenced by the policy of unjust  governors have attempted to formulate political publication of hadith? As a result of this research, by the analytical method of research and inferential thinking, it is clarified that policy in some cases has a direct impact on the employment of the authors of hadith and  the formulation of hadith so that the political  publication of the hadith has occurred too. by studying the collected  political traditions, it is possible to know that "the unison of traditions content with the policy of the oppressive governors" in many cases are the indication of untruthful tradition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Collection of Hadith
  • Policy
  • Governors
  • Authors
  1.  

    1. ابن حجر عسقلانی، شهاب‌الدین احمد بن علی، مقدمة فتح الباری شرح صحیح بخاری، چ۲، بیروت: دار المعرفه، بی‌تا.
    2. ابن حنبل، احمد، مسند، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
    3. ــــــــ ، العلل، بیروت: المکتب الاسلامی، ۱۴۰۸ق.
    4. ابن خلکان، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، لبنان: دار الثقافه، بی‌تا.
    5. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبرى، بیروت: دار صادر، بی‌تا.
    6. ابن شعبه الحرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چ۲، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، ۱۴۰۴ق.
    7. ابن قتیبه الدینوری، ابو محمد عبدالله بن مسلم، الامامة والسیاسه، قاهره: مؤسسة الحلبی، ۱۹۶۷م.
    8. ــــــــــ ، عیون الاخبار، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق.
    9. ابن عبدالبر، ابو عمرو یوسف بن عبدالله بن محمد، جامع بیان العلم وفضله، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۳۹۸ق.
    10. ابن عساکر، ابو القاسم علی بن حسن بن هبة الله، تاریخ مدینة دمشق، بیروت: دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
    11. ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه، منشورات محمدعلى بیضون، ۱۴۱۹ق.
    12. ــــــــ ، البدایة والنهایه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق.
    13. ابوریه، محمود، اضواء علی السنة المحمدیه، قاهره: نشر البطحاء، بی‌تا.
    14. احمدی میانجی، علی بن حسینعلی، مکاتیب الرسول، چ۱، بی‌جا: دار الحدیث، ۱۴۱۹ق.
    15. اصفهانی، فتح‌الله بن محمد جواد، القول الصراح فی البخاری و صحیحه الجامع، قم: مؤسسۀ امام صادقR، ۱۴۲۲ق.
    16. علامه امینی، عبدالحسین احمد، الغدیر، بیروت: دار الکتاب العربی، ۱۳۹۷ق.
    17. بابایی، سعید، سیرۀ امام صادقR در برخورد با اهل سنت، پایان‌نامه ارشد، استاد راهنما: محمدهادی معرفت، قم: مرکز تربیت مدرس دانشگاه قم، ۱۳۷۴ش.
    18. بخارى، ابو عبدالله محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت: دار الفکر، ۱۴۰۱ق.
    19. ـــــ ، التاریخ الکبیر، ترکیه: المکتبة الاسلامیه، بی‌تا.
    20. ترمذی، ابو عیسی محمد بن عیسی بن سوره، سنن الترمذی، بیروت: دار الفکر، ۱۴۰۳ق.
    21. تیجانی، محمد، اهل الشیعة هم اهل السنه، قم: مؤسسۀ انصاریان، بی‌تا.
    22. جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزات فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۴ش.
    23. حیدر، اسد، الامام الصادق والمذاهب الاربعه، تهران: مکتبة الصدر، ۱۳۷۱ش.
    24. خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، تحقیق لجنة تحقیق، چ۵، بی‌جا، مرکز النشر الثقافة الاسلامیه، ۱۴۱۳ق.
    25. دارمی، عبدالله بن بهرام، سنن الدارمی، دمشق: مطبعة الاعتدال، بی‌تا.
    26. دیاری، محمدتقی، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی، ۱۳۷۹ش.
    27. ذهبی، شمس‌الدین ابوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان، تاریخ الاسلام، بیروت: دار الکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
    28. ـــــ ، تذکرة الحفاظ، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
    29. ـــــ ، سیر اعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرساله، ۱۴۱۳ق.
    30. سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل والنحل، قم: جامعۀ مدرسین، ۱۴۱۴ق.
    31. سیوطی، جلال‌الدین، تاریخ الخلفاء، بی‌جا: نشر مکتبة المثنى، بی‌تا.
    32. ــــــ ، تنویر الحوالک، بیروت: دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
    33. شبستری، عبدالحسین، الفائق فی رواه و أصحاب الامام الصادقR، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی، ۱۴۱۸ق.
    34. شهرستانی، سید علی، وضوء النبی2، قم: مؤلف، ۱۴۱۵ق.
    35. شهید ثانی، زین‌الدین الجبعی العاملی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیه، قم: انتشارات داوری، ۱۴۱۰ق.
    36. صائب عبدالحمید، حوار فی العمق من أجل التقریب الحقیقی، بیروت: الغدیر لدراسات والنشر، ۱۴۱۵ق.
    37. طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفة الرجال، تحقیق سید مهدی رجایی، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۴ق.
    38. عاملی، سید جعفر مرتضى، الصحیح من السیرة، بیروت: دار الهادی، ۱۴۱۵ق.
    39. عسگرى، سید مرتضی، نقش ائمه در احیاى دین، تنظیم محمدعلى جاودان، تهران: مؤسسه اهل البیت، ۱۳۶۱ش.
    40. علوی، رضا، اصول علوم سیاسی، بی‌جا: انتشارات امیرکبیر، ۱۳۴۸.
    41. کثیری، السید محمد، السلفیة بین أهل السنه والامامیه، بیروت: الغدیر، ۱۴۱۸ق.
    42. کرکی، علی بن الحسین، جامع المقاصد فی شرح القواعد، ج۱، قم: مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۸ق.
    43. مالک بن انس، کتاب الموطأ، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقى، چ۱، بیروت دار احیاء التراث العربى، ۱۴۰۶ق.
    44. متقی هندی، علاءالدین علی، کنز العمال، بیروت: مؤسسة الرساله، ۱۴۰۹ق.
    45. مجلسی، ملا محمدباقر، بحار الانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
    46. مسلم قشیری نیشابوری، ابوالحسین مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت: دار الفکر، بی‌تا.
    47. مدیر شانه‌چی، کاظم، علم الحدیث، چ۱۶، قم: انتشارات اسلامی، ۱۳۸۱ش.
    48. معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، چ۸، تهران: کویر، ۱۳۸۶ش.
    49. مفید، محمد بن محمد بن نعمان، اوائل المقالات، بیروت: لبنان، دار المفید، ۱۴۱۴ق.
    50. مؤدب، سید رضا، تاریخ حدیث، قم: مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۴ش.
    51. میلانی، سید علی، نفحات الأزهار فی خلاصه عبقات الانوار، بی‌جا: مؤلف، ۱۴۱۴ق.
    52. نجمى، محمدصادق، اضواء على الصحیحین، ترجمۀ کمالى البحرانى، چ۱، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۹ق.
    53. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، قم: مؤسسه نشر فرهنگ اهل بیتk، بی‌تا.
    54. یوسفیه، ولی‌الله، انسان سیاسی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی عطایی، بی‌تا.

    نسایی، ابو عبدالرحمن احمد بن شعیب، السنن الکبری، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1411ق