بازتبیین کارکرد تقیه در روایات امامیه و نقش آن در استنباط

نویسنده

دانشگاه امام صادق

چکیده

تقیه یکی از راهبردهای زیستی مذهب امامیه در مقابل عامه، برای حفظ و استمرار مذهب بوده است. یکی از ابزارهای اعمال تقیه بیان مجموعه احکام و دستورات اعتقادی در قالب احادیثی مشابه با نظرات و آراء اهل سنت است. تا بدین جهت حساسیت آن‌ها نسبت به راویان حدیث و پیروان اهل بیتk کمتر شود. لذا یکی از علل وجود اختلاف در مفاد دلالی احادیث موجود و منسوب به معصومینk، اعمال تقیه از طرف ایشان و بیان احادیثی در موافقت با آراء عامه بوده است. بر همین اساس ائمۀ معصومین نیز در پاسخ به چگونگی رفع اختلاف احادیث، اخذ به روایات مخالف عامه را جهت حل تعارض احادیث بیان کرده‌اند. در این نوشتار با روش توصیفی‌تحلیلی مجاری تحلیلی احادیث موافق عامه و نسبت‌یابی آن‌ها با مقولۀ تقیه در قرائتی متفاوت مورد بازخوانی واقع می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Redefinition the Function of Taqiyyah in Imami Tradtions and its role in inference

نویسنده [English]

  • Hossein Ali Saadi
University of Imam Sadiq
چکیده [English]

Taqiyya has been one of the life strategies of Imamiah School against Sunni School for preserving and sustaining the religion. One of the instruments of the practice of Taqiyyah has been a set of doctrinal principles and instructions in the same form as the traditions followed by Sunnis so that it could reduce their so-called sensitivity to the transmiters of Hadiths and advocates of Ahl al-Bayt (pbuh). Hence one of the reasons for the differences in the provisions made by the existing Hadiths attributed to the Infallibles has been the implementation of Taqyyah by them and their reference to the Hadiths that conformed to Sunni opinions. Based on this, the Infallible Imams (as), to resolve discrepancies between the Hadiths, indicated the adoption of the ones contrary to those stated by the Sunnis. This article has used a descriptive/ analytical method to review and reread the ways for adopting transmiting that oppose those of Sunnis’ opinions as well as the semantic proportion of Taqiyyah and its conformity to them

کلیدواژه‌ها [English]

  • Taqiyyah
  • Sunni
  • Imamiah
  • Hadith
  • Jurisprudence
  • Conflict

مراجع

  1.          

    1. قرآن کریم.
    2. آخوند خراسانى، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، چ۱، قم: مؤسسة آل البیتk، 1409ق.
    3. ابن ابی جمهور، محمد بن زین‌الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیه، چ۱، قم: دار سید الشهداء للنشر، 1405ق.
    4. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضاR، چ۱، تهران: نشر جهان، 1378ق.
    5. ــــــ ، من لا یحضره الفقیه، چ۲، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم، 1413ق.
    6. استرآبادى، محمد امین و عاملى، سید نورالدین، الفوائد المدنیة و بذیله الشواهد المکیه، چ۲، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1426ق.
    7. انصارى، مرتضى بن محمدامین، مطارح الانظار (طبع جدید)، چ۲، قم: مؤسسة آل البیتk، 1383ش.
    8. ــــــ ، فرائد الاصول، چ۵، قم: مؤسسة آل البیتk، ۱۴۱۶ق.
    9. بجنوردى، سید حسن بن آقا بزرگ موسوى، القواعد الفقهیه، چ۱، قم: نشر الهادی، 1419ق.
    10. بحرانى، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم، الدرر النجفیة من الملتقطات الیوسفیه، چ۱، بیروت: دار المصطفى لاحیاء التراث، 1423ق.
    11. ـــــ ، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، چ۱، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1405ق.
    12. برقى، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، چ۲، قم: دار الکتب الاسلامیه، 1371ق.
    13. تبریزى، موسى بن جعفر، أوثق الوسائل فی شرح الرسائل، چ۱، قم: بی‌نا، 1369ق.
    14. حائرى، مرتضى، مبانى الاحکام فی أصول شرائع الاسلام، چ۱، قم: بی‌نا، 1424ق.
    15. حر عاملى، محمد بن حسن، هدایة الامة إلى أحکام الائمةk، چ۱، مشهد: آستانة الرضویة المقدسه، مجمع البحوث الاسلامیه، 1414ق
    16. ــــــــ ، وسائل الشیعة، چ۱، قم: مؤسسة آل البیتk، 1409ق.
    17. حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، مختلف الشیعة فی احکام الشریعة، چ۲، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1413ق.
    18. خمینى، روح‌الله، التعادل والترجیح، چ۱، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1375ش.
    19. خویى، ابوالقاسم، مصباح الاصول، چ۱، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخویی، 1422ق.
    20. رشتى، حبیب‏الله بن محمدعلى، بدائع الافکار، چ۱، قم: مؤسسة آل البیتk، بی‌تا.
    21. سبحانى تبریزى، جعفر، ارشاد العقول الى مباحث الاصول، چ۱، قم: مؤسسة الامام الصادقR، 1424ق.
    22. شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبرى، الاعلام بما اتفقت علیه الامامیة من الاحکام، چ۱، قم: کنگرۀ جهانى هزارۀ شیخ مفید، 1413ق.
    23. شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبرى، الرد على أصحاب العدد - جوابات أهل الموصل، چ۱، قم: کنگرۀ جهانى هزارۀ شیخ مفید، 1413ق.
    24. صدر، محمدباقر، بحوث فی علم الاصول، چ۳، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیتk، 1417ق.
    25. طوسى، ابو جعفر محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، چ۱، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1390ق.
    26. ـــــ ، تهذیب الاحکام، چ۴، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
    27. طوسی، محمد بن الحسن، العدة فی اصول الفقه، تحقیق محمدرضا انصاری قمی، قم: نشر محمد تقی علاقبندیان، ۱۴۱۷ق.
    28. عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت: دارالمعرفة، 1379ق.
    29. فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى، الوافی، چ۱، اصفهان: بی‌نا، 1406ق.
    30. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران: الاسلامیه، 1407ق.
    31. ــــ ، ‏کافی، چ۱، قم: دار الحدیث، 1429ق.
    32. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، بحار الانوار، چ۲، بیروت: مؤسسة الوفاء، 1403ق.
    33. ــــــ ، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، چ۱، قم: بی‌نا، 1406ق.
    34. مجلسى، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، چ۲، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1404ق.
    35. مجلسى، محمدتقى بن مقصودعلى، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، چ۲، قم: بی‌نا، 1406ق.
    36. مکارم شیرازى، ناصر، انوار الاصول، چ۲، قم: بی‌نا، 1428ق.
    37. نائینى، محمدحسین، 1376ش، فوائد الاصول، چ۱، قم: مؤسسة آل البیتk، ۱۳۷۶ش.
    38. ـــــ ، کتاب الصلاة (للنائینی)، چ۱، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1411ق.
    39. نجفى، محمد حسن، جواهر الکلام فی ثوبة الجدید، چ۱، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیتk، 1421ق.
    40. نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسة آل البیتk لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
    41. هلالى، سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، چ۱، قم: بی‌نا، 1405ق.
    42. یزدى، محمدکاظم بن عبدالعظیم، التعارض، چ۱، قم: مؤسسۀ انتشارات مدین، ۱۴۲۶ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار