حکمی‌زاده و نقد دیدگاه او در انکار حجیت احادیث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

علی‌اکبر حکمی‌زاده قائل به دیدگاه قرآن‌بسندگی در دین است؛ طبق نظر وی قرآن تنها منبع قابل استفاده در استنباط معارف و احکام دینی است و برای تمام مسائل و امور دینی فقط باید از قرآن بهره‌گیری کرد. قائلان این دیدگاه حجیت احادیث را منکر شده‌اند. حکمی‌زاده نیز حجیت تمام احادیث را در استنباط احکام و معارف دینی منکر شده است. وی در کتاب اسرار هزارساله به این دیدگاه پرداخته و با ذکر ادله‌ای مدعیِ انکار حجیت احادیث شده است. طبق نظر برگزیده دیدگاه قرآن‌بسندگی در دین باطل است و ادلۀ‌‌ انکار حجیت تمام احادیث مردود است. این مقاله با روش توصیفی‌تحلیلی در صدد تحلیل، نقد و ردّ مطالب علی‌اکبر حکمی‌زاده در مورد دیدگاه قرآن‌بسندگی در دین و انکار حجیت احادیث است. گرچه برخی از علما از جمله امام خمینی، مطالب مطروحه در اثر اسرار هزارساله را مورد بررسی و نقد قرار داده‌اند، به نظر می‌رسد نقد دیدگاه حکمی‌زاده دربارۀ انکار حجیت احادیث، نیازمند پژوهشی گسترده‌تر است.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ḥekamizadeh and criticism of his view about Denying of authenticity of traditions

نویسندگان [English]

  • Ali Sharifi 1
  • Khalil Arefy 2
1 Associate professor in Ulum Quran and Hadith, Allameh Tabatabaie University. Tehran, Iran
2 PhD. Student in Ulum Quran and Hadith, Allameh Tabatabie University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ali Akbar Ḥekamizadeh believes in the Qur'anic view of sufficiency in religion. According to him, the Qur'an is the only source that can be used to deduce religious teachings and rules and for all religious issues, only the Qur'an should be used. The adherents of this view denied the authority of the traditions, and Ḥekamizadeh also denied the authority of all the traditions in deriving the rules and religious teachings. He has dealt with this view in his book "Mysteries of a Thousand Years" and has cited arguments to deny the authenticity of the traditions. According to the preferred view, sufficiency in religion is invalid, and the argument for denying the authenticity of all traditions is rejected. This article tries to analyze, critique and reject Ali Akbar Ḥekamizadeh's views on the Qur'anic view on sufficiency in religion and denial the authenticity of traditions with a descriptive method. Although some scholars, including Imam Khomeini, have examined and criticized the issues raised by the "Mysteries of the Thousand Years", it seems that criticizing Ḥekamizadeh's view on the denial of the authenticity of traditions requires more extensive research.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ḥekamizadeh
  • Mysteries of a Thousand Years
  • Authority of traditions
  • Sufficiency of Quran
  • Quranists
  1.  

    1. قرآن کریم.
    2. آخوند خراسانی، محمدکاظم، کفایة الاصول، چ۱، قم: مؤسسۀ آل البیتk، 1419ق.
    3. ابن‌ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، چ۱، قم: دار سید الشهداء، 1405ق.
    4. ابن‌شعبه حرانی، حسن ‌بن علی، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، چ۲، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، 1404ق.
    5. احسانی‌فر لنگرودی، محمد، اسباب اختلاف الحدیث، چ۳، بیروت: مؤسسۀ علمی و فرهنگی دار الحدیث، 1432ق.
    6. اخوان‌مقدم، زهره و همکاران، «شخصیت‎شناسی و منبع‌شناسی قرآنیون»، فصلنامه تخصصی مطالعات قرآن و حدیث سفینه، سال پانزدهم، شمارۀ 57، 1396ش، ص۱۳۵ـ۱۵۷.
    7. استادان دانشکده علوم حدیث، آشنایی با حدیث، چ۱، قم: دار الحدیث، 1390ش.
    8. الهى‌بخش، خادم‌حسین، القرآنیون‏ و شبهاتهم‏ حول‏ السنة، چ۱، طائف: مکتبة الصدیق، 1409ق.
    9. انصاری، مرتضی، فرائد الاصول، چ۵، قم: نشر اسلامی، 1416ق.
    10. جعفریان، رسول، علی‌اکبر حکمی‌زاده در چهار پرده، چ۱، قم: نشر مورخ، 1398ش.
    11. حسینی شیرازی، سید علیرضا، اعتبارسنجی احادیث شیعه، چ۲، تهران: سمت، 1398ش.
    12. حکمی‌زاده، علی‌اکبر، اسرار هزارساله، چ۱، بی‌جا: پرچم، (com)، 1322ش.
    13. خمینی، روح‌الله، کشف اسرار، بی‌جا: بی‌نا، بی‌تا.
    14. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، چ۵، بی‌جا: بی‌نا، 1413ق.
    15. ربانی، محمدحسن، سبک‌شناسی دانش رجال الحدیث، چ۱، قم: مرکز فقهی ائمه اطهارk، 1385ش.
    16. روشن‌‌ضمیر، محمدابراهیم، جریان‌شناسی قرآن‌بسندگی، چ۱، تهران: سخن، 1390ش.
    17. سبحانی، جعفر، الموجز فی اصول الفقه، چ۱۴، قم: مؤسسه امام صادقR، 1387ش.
    18. شریفی، علی، جریان‌شناسی مطالعات قرآنی معاصر، چ۱، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1399ش.
    19. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، چ۲، قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی،‏ 1404ق.
    20. طباطبایی، سید محمدحسین، قرآن در اسلام، چ۳، قم: بوستان کتاب، 1388ش.
    21. طباطبایی، سید محمدکاظم، منطق فهم حدیث، چ۱، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1390ش.
    22. طوسی، محمد، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، چ۱، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1390ق.
    23. عارفی، خلیل، «بررسی تطبیقی دیدگاه بی‌نیازی تفسیر قرآن از احادیث و دیدگاه همراهی قرآن و حدیث در تفسیر»، پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، سال پنجم، شمارۀ 10، 1398ش، ص۲۴۷ـ۲۷۳.
    24. کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی ـ اختیار معرفة الرجال، چ۱، مشهد: دانشگاه مشهد، 1409ق.
    25. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، چ۴، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
    26. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، چ۲، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
    27. محمدی ری‌شهری، محمد، درآمدی بر تفسیر جامع روایی، چ۱، قم: دار الحدیث، 1390ش.
    28. مسعودی، عبدالهادی، روش فهم حدیث، چ۹، تهران: سمت، 1393ش.
    29. مهریزی، مهدی، حدیث‌پژوهی، چ۲، قم: دار الحدیث، 1390ش.
    30. مؤدب، سید رضا و همکاران، «نقد قرآنیان شیعه در به‌کارگیری روش تفسیری قرآن به سنت»، دوفصلنامه مطالعات روش‌شناسی دینی، سال اول، شمارۀ ۱، 1393ش، ص۱۲۲ـ۱۳۷.
    31. نصیری، علی، رابطۀ قرآن و سنت، قم: مؤسسۀ فرهنگی دار الحدیث، 1399ق.