بازپژوهشی در تضعیف حمّاد بن‌ عیسی از سوی اهل ‌سنت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام، ایلام ،ایران

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

 مبحث جرح و تعدیل در علم رجال یکی از مباحث مهم است که اهمیت آن به‌ویژه در علم حدیث، نمود فراوانی می‌یابد؛ به‌نحوی که در بررسی صحت و سقم یک روایت، هر اندازه که درجۀ اعتبار سند آن روایت بالاتر باشد به همان میزان احتمال پذیرش و نیز دور ماندن آن از آسیب‌های حدیثی(از قبیل جعلی و موضوع بودن و ...) افزایش می‌یابد. راویان فراوانی از سوی رجال اهل ‌سنت تضعیف شده‌اند که به تبع این تضعیفات، تعداد فراوانی از احادیث صحیح، از درجه اعتبار ساقط شده و به مرتبۀ پایین‌تری از اعتبار تنزّل یافته‌اند. بسیاری از این تضعیفات به دلایلی از قبیل تعصب در مذهب، سخت‌گیری و مشدّد بودن و مسائلی از این قبیل است. مقال حاضر بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری، چگونگی اعمال جرح مبهم در مورد حمّاد بن‌ عیسی که صرفاً به‌سبب اعمال جرح مبهم بر وی، تضعیف شده است را بررسی نموده و با توجه به غیرقابل پذیرش بودن جرح مبهم از سوی خود اهل ‌سنت، تضعیف آن‌ها بر این راوی را مردود شمرده و موثق بودن این راوی را اثبات نماید و امکان تعمیم این مبحث در مورد راویان فراوان دیگری که از سوی اهل ‌سنت با همین طریقه تضعیف گردیده‌اند نیز محتمل بداند به‌نحوی که این تعمیم، لزوم بازنگری در برخی جرح و تعدیل‌های اهل ‌سنت الزامی می‌نمایاند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

English"Sunni research on the weakening of Hamad ibn Isa

نویسندگان [English]

  • Mehdi Akbarnejad 1
  • Ruhollah Zaheri 2
1 Professor in Ulum Quran and Hadith, Ilam University, Ilam, Iran
2 Ph.D student in Ulum Quran and Hadith, Ilam University, Ilam, Iran
چکیده [English]

The issue of Jarḥ and Ta'dīl in ilm rijāl is one of the most important topics, whose importance is especially evident in the Ulūm of hadith and also in examining tradition's authenticity. In this sense, the higher the validity of tradition's Isnad is, the higher the probability of its acceptance and staying away from hadith harms (i.e. being fabricated etc.) increases. Many transmitters have been weakened by Sunni rijāl, and as a result of these weaknesses, a large number of authentic hadiths have fallen from the level of authority and have been reduced to a lower level of authority. Many of these weaknesses are due to reasons such as bigotry in religion, strictness, and other issues. The present article aims at using library sources to investigate the use of ambiguous jarḥ regarding the case of Hammād ibn īsā who weakened only because of the use of ambiguous jarḥ. Regarding the unacceptability of ambiguous jarḥ from Sunnis themselves, their weakening of this transmitter can be rejected and one can prove the authenticity of this transmitter. Moreover, the possibility of generalizing this topic about many other transmitters - who have been weakened by Sunnis in the same way - is also considered probable. In this sense, this generalization shows the necessity of revising some of the Sunnis' jarḥ and Ta'dīl.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jarḥ
  • Ta'dīl
  • Hammād ibn īsā
  • Ambiguous Jarḥ
  • Sunnis

مراجع

  1.  

    1. ابن‌ابی‌حاتم، عبدالرحمن ‌بن ‌محمد، الجرح و التعدیل، حیدرآباد دکن: بی‌نا، 1373ش.
    2. ابن‌اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، تهران: اسماعیلیان، بی‌تا.
    3. ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، 1415ق.
    4. ـــــــ ، لسان المیزان، حیدرآباد دکن: بی‌نا، 1329ق.
    5. ابن‌داود حلی، حسن بن علی، الرجال، تهران: ارموی، 1342ش.
    6. ابن‌صلاح، عثمان، مقدمۀ ابن‌صلاح، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1416ق.
    7. ـــــ ، طبقات الفقهاء، بیروت: دار البشائر الاسلامیه، 1992م.
    8. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، بیروت: دار ابن‌کثیر، 1406ق.
    9. ابن‌حبان‌، محمد، الثقات، حیدرآباد دکن: بی‌نا، 1393ش.
    10. ـــــ ، ‌المجروحین، حلب: دار السوعی، 1396ش.
    11. ابن‌عساکر، ابوالقاسم، تاریخ مدینة دمشق، بیروت: دار الفکر، 1415‌ـ‌1421ق.
    12. ابوداود، سلیمان بن اشعث، سؤالات ابی‌عبید الآجری، بیروت: بستونی، 1418ق.
    13. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، بیروت: محلاتی، 1405ق.
    14. اصفهانی، ابونعیم، الضعفاء، مغرب: دار الثقافه، 1405ق.
    15. اکبرنژاد، مهدی، رجال تطبیقی، تهران: هستی‌نما، 1398ش.
    16. البانی، محمدناصر، ارواء الغلیل، قم: تبیان، بی‌تا.
    17. برقی، احمد بن محمد، رجال، تهران: قیومی اصفهانی، 1419ق.
    18. بیهقی، احمد، السنن الکبری، بیروت: دار الفکر، 1416ق.
    19. پوسایی، محمدباقر، اثبات شهادت حضرت زهراB، اصفهان: قائمیه، 1392.
    20. ترمذی، محمد، سنن، بیروت: دار الرائد العربی، 1403ق.
    21. حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال، قم: الشریف الرضی، 1402ق.
    22. حیدر، حب‌الله، دراسات فی الجرح و التعدیل، قم: دار الفقه الاسلامی المعاصر، 1432ق.
    23. خزرجی انصاری، باحث بن احمد، الأربعون حدیثا فی قواعد من الأحکام الشرعیة و فضائل الأعمال و الزهد، جده: دار المنارة للنشر و التوزیع، 1416ق.
    24. خطیب بغدادی، ابوبکر، تاریخ بغداد، بیروت: دار الکتب العلمیة، 1417ق.
    25. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم: الثقافة الاسلامیة، 1372ش.
    26. دارقطنی، علی، علل الدارقطنی، ریاض: دار طیبه، 1425ق.
    27. دمیرک، سردار، علوم الحدیث، مالزی: دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
    28. ذهبی، محمد، تذهیب التهذیب، قاهره: الفاروق الحدیثه، 1425ق.
    29. زیلعی، عبدالله بن یوسف، نصب الرایه، قاهره: چاپ صالح شعبان، ۱۴۱۵ق.
    30. سبکی، سخاوی و ذهبی، اربع رسائل، حلب: مکتب المطبوعات الاسلامیة، بی‌تا.
    31. سمعانی، عبدالکریم، الانساب‌، حیدرآباد دکن: بی‌نا، 1383ش.
    32. شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم: نشر اسلامی، 1378ش.
    33. صنعانی، محمد، توضیح الأفکار، بیروت: دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
    34. طبرانی، سلیمان، المعجم الأوسط، قاهره: چاپ ابومعاذ، 1415ق.
    35. طوسی، محمد بن حسن، فهرست، قم: طباطبایی، 1420ق.
    36. ـــــ ، رجال، قم: قیومی اصفهانی، 1415ق.
    37. ـــــ ، مقدمة التبیان، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی، بیروت، 1415ق.
    38. عزیزی، حسین، الرواه المشترکون، قم: مجمع تقریب مذاهب، 1388ش.
    39. غوری، عبدالماجد، المدخل، بی‌جا: بی‌نا، 1428ق.
    40. قفطی، علی، انباه الرواه، قاهره: دار الفکر العربی، 1374ق.
    41. قزوینی، ابن‌ماجه، سنن، قاهره: چاپ عبدالباقی، 1373ش.
    42. کشّی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، مشهد: مصطفوی، 1348ش.
    43. لکنوی، محمود، الرفع و التکمیل، حلب: چاپ ابوغده، بی‌تا.
    44. مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایه، قم: آل ‌البیتk، 1411ق.
    45. ــــــ ، تنقیح المقال، قم: مامقانی، 1423ق.
    46. مبارکفوری، محمد، تحفة الاحوذی، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1410ق.
    47. متقی هندی، علاءالدین، کنز العمال، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1419ق.
    48. مزّی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، بیروت: مؤسسة ‌الرسالة، 1422ق.
    49. مفید، محمد بن محمد، الاختصاص، قم: جامعۀ مدرسین حوزه علمیۀ قم، 1394ش.
    50. مناوی، محمد، فیض القدیر، مصر: المکتبة التجاریة الکبری، 1356ق.
    51. موسوی، محمدکاظم، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، لیدن- هلند: انتشارات بریل، 1367ش.
    52. میرداماد، محمدباقر، الرواشح السماویه، قم: دار الحدیث، 1381ش.
    53. نجاشی، احمد بن علی، فهرست، قم: شبیری زنجانی، 1407ق.
    54. هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، بیروت: دار الکتب العلمیه، 1408ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار