کاستی‌های گزارش دائره المعارف بزرگ اسلامی از محدّث والامقام، فضل بن شاذان (م260ق)

نویسنده

دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

دائره المعارف بزرگ اسلامی که پس از انقلاب، به عرصه فرهنگ کشور پیوسته، حاوی نکاتی همانند تردید در استماع مستقیم «فضل بن شاذان نیشابوری» (م260 ﻫ/ 874 م) از امام رضا(ع)، ورود پاره‌ای اخبار سرزنش‌آمیز از امام حسن عسکری(ع) در ارتباط با وی، جسم‌گرایی وی و قرابت وافر دیدگاهش به عقاید سلفیان اهل سنّت، تردید در صحّت اسناد کتاب الایضاح به وی و موضوعاتی دیگر با همین صبغه می‌باشد. این باورها و رویکردها، از سوی این مقاله نااستوار تلقّی و تأکید شده که توقیع منسوب به امام عسکری(ع) در عتاب «فضل» که همان هم مأخذ جسم‌گرا بودن وی قلمداد شده، از سوی تمام رجالیان، فاقد اعتبار و مجعول به شمار آمده است. به علاوه روایت وی از امام رضا(ع) و صحّت اسناد الایضاح به وی، مورد تأیید قرار گرفته است. شناخت مواضع راستین این فقیه متکلّم، محدّث و صحابی والا مقام ائمه(ع) که دل‌مشغول ارتقای معرفت دینی و با خورشید فروزان اندیشه خویش و کندوکاوهای گسترده و نگارش یکصد و هشتاد کتاب در قرن سوم، تأمین کننده حیات علمی و فکری جامعه خویش بود، بی‌تردید سهمی بنیادی در تعالی نسل ما دارد. سزا و بلکه وظیفه این است که رهیافت‌های این گونه افراد نشر یابد تا در امتداد یافتن بیدارگری‌ها و مواضع به حقّشان، خللی واقع نگردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Inadequacy of the Report of the Great Islamic Encyclopedia about Fazl ibn-e Shazan

نویسنده [English]

  • Mahdi Bayat Mokhtari
چکیده [English]

Assisstant Professor, University of Sistan and Bluchestan There are some issues about Fazl Ibn-e Shazan in the Great Islamic Encyclopedia, such as doubts on direct discourses with Imam Reza, materialistic ideas, closeness of his beliefs to Salafi Sunnis and also doubts on attribution of Kitab al-Izah to him, etc. In this article we explain those doubts that are baseless, specially Imam Askari`s blame of materialistic ideas of Fazl. In fact, he was a real jurist, scholar of hadith, theologian and companion of the Imams. He also has endeavored for religious knowledge and has written about one hundred and eighty books in the third century. Doubtless, he has an important role in Islamic sciences and we must spread his true beliefs in our society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Askari
  • Fazl Ibn Shazan
  • materialistic ideas
  • Kitab al- Izah
  • great Islamic Encyclopedia

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار