بازپژوهی روایت «الحسن والحسین سیّدا شباب أهل الجنّه» در منابع اهل سنّت

نویسندگان

دانشگاه کاشان

چکیده

در متون رواییِ اهل سنت، روایات متعددی در خصوص فضائل امام حسن و امام حسینv به نقل از پیامبر اکرم2 آمده است؛ از جمله حدیث شریف «انّ الحَسن و الحُسین سَیّدا شَباب أهل الجَنه» که در بسیاری از منابع روایی اهل سنت به طرق مختلف نقل شده است. هرچند برخی از محدثان اهل سنت در نگاشته‌های خود در موضوع احادیث متواتر، به تواتر این حدیث اذعان داشته‌اند، اما هیچ‌یک از آنان گزارش جامعی را در این خصوص ارائه نداده و به جمع‌آوری کامل اسانید و مشخص کردن تعداد راویان در هر طبقه نپرداخته‌و یا راویان این روایت را ضعیف شمرده‌اند. در این جستار، ضمن بازپژوهی این حدیث در منابع روایی اهل سنت، به بررسی تواتر این حدیث از طریق ارائۀ طرق متعدد آن و شناسایی راویان در هر طبقه پرداخته شده است. تکمیل گزارش ناقصِ محدثان اهل سنت و ارائۀ گزارشی جامع در خصوص تواتر این حدیث، و بی‌نیازی حدیث‌پژوهان از مباحثی همچون بررسی نوع خبر، درجۀ اعتبار آن و شناخت احوال راویان این حدیث در منابع رجالی، از نتایج این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Investigation of hadith "al-Hassan and al-Husain are the masters of the youth of Paradise" in Sunni’s Collections

نویسندگان [English]

  • Abbasali Farahati
  • Mahdi Azarifar
  • Amir Hosayn Parsa
University of Kashan
چکیده [English]

In the Hadith collections of Sunni, various traditions have been transmitted on the virtues of Imam Hassan and Imam Hussein (pbuh), quoted by the Prophet (pbuh). Among these hadiths, the Hadith "al-Hassan and al-Husain are the masters of the youth of Paradise" have been transmitted in various ways in many sources of Sunni traditions. However, some Sunni scholars have acknowledged "Tawātur" of this hadith, but none of them presented a comprehensive report on its frequency. In this article, along with the study "Tawātur" frequency of this hadith through presentation of various ways and identification of its traditions in each class, the sources of Sunni tradition which mentioned in this hadith is introduced. The completion of the report of Sunni religious scholars, providing a comprehensive report on the frequency of this hadith, and the needlessness of Hadiths researcher from the issues such as: the study of the type of tradition, its degree of validity, and the recognition of the transmitters of this hadith in Rejāl sources, are the results of this research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Hasan (pbuh)
  • Imam Hussein (pbuh)
  • Sunnis
  • Hadith Collections
  • Mutawātir Hadith

مراجع

  1.  

    1. ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد، مصنف، ریاض:‌ مکتبة الرشد، 1409ق.
    2. ابن اثیر، مجدالدین، جامع الاصول فی احادیث الرسول، بیروت:‌ مطبعة الحلوانی، 1392ق.
    3. ابن اعرابی، احمد بن محمد، معجم، عربستان:‌ دار ابن الجوزی، 1418ق.
    4. ابن العدیم، عمر بن احمد، بغیة الطلب فی تاریخ حلب، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    5. ابن بشران، عبدالملک بن محمد، امالی، ریاض:‌ دارالوطن، 1418ق.
    6. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، التبصرة، بیروت:‌ دارالکتب العلمیه، 1406ق.
    7. ابن حبان، محمد، صحیح، بی‌جا:‌ مؤسسة الرساله، بی‌تا.
    8. ــــــــ ، صحیح، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، 1411ق.
    9. ابن حنبل، احمد، فضائل الصحابه، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    10. ـــــــ ، مسند، بیروت:‌ عالم الکتاب، 1419ق.
    11. ابن سعد، ابوعبدالله محمد بن سعد، الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1410ق.
    12. ابن شاهین، ابوحفص عمر بن احمد، الجزء الخامس من الأفراد، کویت:‌ دار ابن الأثیر، 1415ق.
    13. ابن عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت:‌ دارالفکر، 1995م.
    14. ابن قانع، عبدالباقی، معجم الصحابه، مدینه: مکتبة الغرباء الاثریة، 1418ق.
    15. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایه، بیروت:‌ دارالفکر، 1407ق.
    16. ـــــــ ، البدایة والنهایه، بیروت:‌ مکتبة المعارف، بی‌تا.
    17. ـــــــ ، مسند ابی حفص عمر بن الخطاب، بی‌جا:‌ دارالوفاء.
    18. ابن ماجه، محمد بن یزید، سنن، بیروت:‌ دارالفکر، 1411ق.
    19. ابو طاهر السلفی، صدرالدین، المشیخة البغدادیه، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    20. ابو علی بغدادی، محمد بن احمد، الجزء الثالث من فوائد ابی علی، ریاض:‌ دارالعاصمه، بی‌تا.
    21. ابوالمعاطی النوری، المسند الجامع، بی‌جا:‌ بی‌نا، 1401ق.
    22. ابی خیثمة، احمد، تاریخ الکبیر، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    23. اشبیلی، محمد عبدالحق، الاحکام الشرعیة الکبری، ریاض:‌ مکتبة الرشد، 1422ق.
    24. اصبهانی، ابونعیم، حلیة الاولیاء، بیروت:‌ دار الکتاب العربی، 1405ق.
    25. آبنوسی، ابوالحسین محمد بن احمد، مشیخه، بی‌جا:‌ جامعه ملک سعو، 1421ق.
    26. آجری، ابوبکر محمد بن الحسین، الشریعة، عربستان:‌ دارالوطن، بی‌تا.
    27. باعونی الشافعی، شمس‌الدین، جواهر المطالب فی مناقب الامام علیR، بی‌جا:‌ مجمع احیاء الثقافة الاسلامیه، 1415ق.
    28. البانی، ناصرالدین، تعلیقات الحسان علی صحیح ابن حبان، عربستان:‌ دار باوزیر للنشر والتوزیع، 1424ق.
    29. ـــــ ، سلسلة الأحادیث الصحیحة، ریاض:‌ مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، 1415ق.
    30. ـــــ ، صحیح و ضعیف سنن ابن ماجه، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[الف].
    31. ـــــ ، صحیح و ضعیف سنن ترمذی، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[ب].
    32. بغدادی، ابوعبدالله محمد بن مخلد، منتقی حدیث ابوعبدالله محمد بن مخلد، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    33. بغوی، حسین بن مسعود، شرح السنة، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    34. بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت:‌ دارالفکر، 1417ق.
    35. ترمذی، محد بن عیسی، سنن، بیروت:‌ دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.
    36. جرجانی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، بیروت:‌ عالم الکتاب، 1401ق.
    37. جوهری، حسن بن علی بن محمد، المجلسان من أمالی ابی محمد الجوهری، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    38. خرکوشی، عبدالملک بن محمد، شرف المصطفی، مکه:‌ دار البشائر الاسلامیه، 1424ق.
    39. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت:‌ دارالکتب العلمیه، بی‌تا.
    40. ــــــ ، الکفایة فی علم الروایة، بیروت:‌ دار الکتاب العربی، 1406ق.
    41. دارقطنی، ابوالحسن علی بن عمر، العلل الوارده فی الاحادیث النبویه، ریاض:‌ دار الطیبه، 1405ق.
    42. دیلمی، شیرویه بن شهردار، الفردوس بمأثور الخطاب، بیروت:‌ دارالکتب العلمیه، 1406ق.
    43. ذهبی، شمس‌الدین، تاریخ الاسلام، بیروت:‌ دار الکتب العربی، 1413ق.
    44. ـــــ ، سیر اعلام النبلاء، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، بی‌تا.
    45. زرکشی، محمد بن عبدالله بن بهادر، الآلی المنثورة فی احادیث المشهوره، بی‌جا:‌ المکتب الاسلامی، بی‌تا.
    46. سیوطی، جلال‌الدین، التدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، ریاض:‌ مکتبة الریاض الحدیثیه، بی‌تا[الف].
    47. ـــــ ، التدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی، بیروت:‌ دارالکلم الطیب، 1417ق.
    48. ـــــ ، الحبائک فی اخبار الملائک، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[ب].
    49. ـــــ ، الخصائص الکبری، بیروت:‌ دارالکتب العلمیه، بی‌تا[ج].
    50. ـــــ ، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة الی جامع الصغیر، بیروت:‌ دارالفکر، 1423ق.
    51. ـــــ ، جامع الاحادیث، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[د].
    52. ـــــ ، جامع کبیر، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[هـ].
    53. شجری جرجانی، یحیی بن الحسین، ترتیب الأمالی الخمیسه، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1422ق.
    54. صبحی صالح، علوم الحدیث و مصطلحه، بیروت:‌ دارالعلم للملایین، 1991م.
    55. طبرانی، سلیمان بن احمد، المعجم الأوسط، قاهره:‌ دارالحرمین، 1415ق.
    56. ـــــ ، المعجم الکبیر، قاهره:‌ مکتبة ابن تیمیه، بی‌تا.
    57. ـــــ ، المعجم الکبیر، موصل:‌ مکتبة العلوم والحکم، 1404ق.
    58. طبری، محب الدین، ذخائر العقبی، بی‌نا:‌ بی‌جا، بی‌تا.
    59. طحان، محمود، تیسیر مصطلح الحدیث، بی‌جا:‌ مکتبة المعارف للنشر والتوزیع، 1425ق.
    60. عائض، ناصر بن علی، عقیدة اهل السنة فی صحابة الکرام، ریاض:‌ مکتبة الرشد، 1421ق.
    61. عتر، نورالدین، منهج النقد فی علوم الحدیث، سوریه:‌ دارالفکر، 1418ق.
    62. العتیبی، عمر بن سلیمان، الجنة والنار، اردن:‌ دار النفائس للنشر، 1418ق.
    63. عجلونی، اسماعیل بن محمد، کشف الخفا، بی‌جا:‌ المکتبة العصریه، 1420ق.
    64. عسقلانی، احمد بن حجر، اطراف المسند المعتلی بأطراف المسند الحنبلی، بیروت:‌ دار ابن کثیر، بی‌تا[ب].
    65. ـــــ ، المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[الف].
    66. الفسوی، یعقوب بن سفیان، المعرفة والتاریخ، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، 1401ق.
    67. ـــــ ، مشیخه، ریاض:‌ دارالعاصمه، 1431ق.
    68. قاسمی، جمال‌الدین، قواعد التحدیث، بیروت:‌ دارالکتب العلمیة، بی‌تا.
    69. ـــــ ، قواعد التحدیث، بیروت:‌ دارالنفائس، 1422ق.
    70. قطیعی، ابوبکر احمد بن جعفر، جزء ألف دینار، کویت:‌ دارالنفائس، بی‌تا[الف].
    71. ـــــ ، الجزء الرابع من فوائد المنتقاة العوالی، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[ب].
    72. قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    73. الکتانی، شیخ محمد جعفر، نظم المتناثر، مصر:‌ دارالکتب السلفیة، بی‌تا.
    74. متقی هندی، علی بن حسام، کنز العمال، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، 1989م.
    75. مراغی، ابی حفص عمر بن الحسن، مشیخه، بی‌جا:‌ دار البشائر الاسلامیه، 1426ق.
    76. مزی، یوسف بن زکی، تهذیب الکمال، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، 1400ق.
    77. مقدسی، محمد بن طاهر، ذخیرة الحفاظ، ریاض:‌ دارالسلف، 1416ق.
    78. نسایی، احمد بن شعیب، الخصایص علی، بی‌نا:‌ بی‌جا، بی‌تا[الف].
    79. ـــــ ، خصائص امیرالمؤمنین علی ابن ابی‌طالبR، کویت:‌ مکتبة المعلا، 1406ق.
    80. ـــــ ، سنن الکبری، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا[ب].
    81. ـــــ ، فضائل الصحابه، بیروت:‌ دارالکتب العلمیة، 1405ق.
    82. نیشابوری، ابوعبدالله حاکم، المستدرک علی الصحیحین، بی‌جا:‌ بی‌نا، بی‌تا.
    83. هیتمی، احمد بن حجر، الصواعق المحرقه، بیروت:‌ مؤسسة الرساله، 1997م.
    84. هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، بیروت:‌ دارالفکر، 1412ق.
    85. ـــــ ، موارد الظمآن الی زوائد ابن حبان، بی‌جا:‌ دارالکتب العلمیه، بی‌تا.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار